Przekład Adam Lizakowski. Bob Dylan cztery protest songi przeciw Ameryce

0
143

Z Bogiem po naszej stronie
With God on Our Side

Moje nazwisko – nic wam powie
Ile mam lat – nieważne
Miejsce z którego pochodzę
Zwą  Środkowym Zachodem
Tam się uczyłem tam wychowałem
Praw przestrzegałem
A kraj w którym mieszkam
Ma Boga po swojej stronie.

Och, książki historii mówią
Pięknie to mówią
Kawaleria szarżowała
Indianie padli
Kawaleria szarżowała
Indianie umarli
Och, kraj dopiero się rodził
Z Bogiem po jego stronie.

Hiszpańsko-amerykańska
Wojna to były czasy
A także wojna domowa
Dawno zapomniana  
A imiona bohaterów
Zapamiętywałem w mękach
Walczących  bronią w rękach
I  z Bogiem  po ich stronie.

Pierwsza wojna światowa, chłopcy
Była i się skończyła
Po co tam byliśmy
Za kogo walczyliśmy
Nie rozumiałem ale akceptowałem
Bohaterów nazwiska wkuwałem
O zabitych zapomniałem
Kiedy Bóg jest po twojej stronie.


Gdy druga wojna światowa
Się zakończyła
Przebaczyliśmy Niemcom
Byliśmy przyjaciółmi
Chociaż zamordowali sześć milionów
W piecach spalili
Niemcom wybaczali teraz oni też
Mają Boga po ich stronie.

Uczyłem się nienawidzić Rosjan
Przez całe swoje życie
Jeśli następna  wojna wybuchnie
Z nimi musimy walczyć
Nienawidzić ich i się bać
Chować się i kryć
Dzielnie walczyć i żyć
Z Bogiem naszej stronie.


Ale teraz mamy broń
Chemiczną
Jeśli nas zmuszą to wypalimy
Wypalimy im bo tak musimy
Jedno naciśnięcie guzika
I świat jak długi i szeroki znika
Bez żadnego zapytania
Kiedy Bóg jest po twojej stronie.


Przez wiele godzin niepewności
O tym rozmyślałem
Że Jezusa Chrystusa
Pocałunkiem zdradzono
Ale nie  mogę myśleć za ciebie
Ty sam musisz zdecydować
Czy całujący Iskariota
Miał boga po swojej stronie.
Więc teraz, odchodzę
Jestem wykończony
Cały zbaraniały
Język  tego nie wypowie
Brakuje słów w mojej głowie
Jestem niespokojny
Jeśli Bóg jest po naszej stronie
Nie dopuści do wojny.


Ballada „With God on Our Side”  Boba Dylana, została wydana jako trzeci utwór na jego albumie z 1964 roku „The Times They Are A-Changin ‘”. Dylan po raz pierwszy wykonał piosenkę podczas swojego debiutu w The Town Hall w Nowym Jorku 12 kwietnia 1963 roku.

Słowa ballady odnoszą się do przekona  Amerykanów, że Bóg niezmiennie stanie po ich stronie i przeciwstawi się tym, z którymi się nie zgadzają, usprawiedliwiając w ten sposób niekwestionowaną moralność wojen i okrucieństw popełnianych przez ich kraj. Dylan jak historyk wspomina o kilku wydarzeniach historycznych, w tym o rzezi Indian w XIX wieku, wojnie hiszpańsko-amerykańskiej, wojnie secesyjnej, I i II wojnie światowej, Holokauście, wojnie w Wietnamie oraz Zimnej Wojnie puentując to wszystko zdradą Jezusa Chrystusa przez Judasza Iskariotę.

Można jeszcze dodać, że jak większość utworów Dylana ballada ”With God on Our Side”  została skopiowana przez poetę na własny użytek z źródeł folkowych, ze starych tradycyjnych pieśni w tym przypadku irlandzkich. Wielkie pretensje do poety miał i ma Dominc Behan*,  który oskarżył go o plagiat (kradzież) jego utworu pt. „The Patriot Game”. Jak już zostało powiedziane większość dorobku Dylana jest inspirowana i „zapożyczona” od innych artystów i wykonawców.

*Dominic Behan. ( 22 października 1928 – 3 sierpnia 1989). Był irlandzkim autorem tekstów, piosenkarzem, autorem opowiadań, prozaikiem i dramaturgiem, który pisał w języku irlandzkim i angielskim. Był także socjalistą i irlandzkim republikaninem. Dominic Behan był jednym z najbardziej wpływowych irlandzkich autorów piosenek XX wieku.


Nadchodzi nowe wielkimi krokami
The Times They Are a-Changin’


Podejdźcie tu ludzie,
Dokądkolwiek zmierzacie
I przyznajcie, że potopu
Nadszedł już czas
Pogódźcie się z tym,
Nie było nas – był las, nie będzie nas – będzie las
A jeśli czas jest
Dla was coś wart,
Bierzcie nogi za pas
Bo pójdziecie na dno jak głaz
Nadchodzi nowe wielkimi krokami.


Podejdźcie pisarze, krytycy
Prorokujący piórem swym
Szeroko otwórzcie oczy
Drugiej nie dostaniecie szansy
Trzymajcie zamknięty dziób
Fortuna wciąż kołem się toczy
Niczego sobie nie przywłaszczycie,
Bo ci co teraz przegrywają
W końcu jednak wygrają,
Nadchodzi nowe wielkimi krokami.


Zbliżcie się senatorowie, kongresmani
Proszę wbijcie sobie to głów
Nie wkładajcie swych nóg,
Pomiędzy drzwi a futrynę,
Kto wiatr sieje
Te zbiera burzę
Bitwa  już go nie dotyczy
To jest szaleństwo.
Wkrótce zadrżą ściany wypadną
Okna z szybami i ramami
Nadchodzi nowe wielkimi krokami.



Podejdźcie matki i ojcowie
Gdziekolwiek jesteście
I nie krytykujcie tego
Co nie mieści się wam w głowie
Wasze córki i synowie
Nie posłuchają się waszych rozkazów
Waszego myślenia
Nadszedł  już czas
Zróbcie drogę dla nowego pokolenia
To was przerasta, usuńcie się z drogi, basta.
Nadchodzi  nowe wielkimi krokami

Linia, została wytoczona
Klątwa, rzucona
Dzisiaj powolny
Jutro rozpędzony
Dzisiaj teraźniejszość
Jutro przeszłość
Stare rozporządzania więdną jak kwiat
Pierwsi dzisiaj
Będą jutro ostatnimi, tak zmienia się świat
Nadchodzi nowe wielkimi krokami.



Ballada “The Times They Are a-Changin’ ” została napisana przez Boba Dylana i wydana jako utwór tytułowy jego albumu o tej samej nazwie w 1964 roku. Jak i we wcześniejszych utworach tak i w tym możemy znaleźć ogromny wpływ starych ballad irlandzkich i szkockich.
.

Niecały miesiąc po tym, jak nagrał balladę,  prezydent Kennedy został zamordowany w Dallas w Teksasie 22 listopada 1963 roku. Następnego dnia  rozpoczął koncert tą balladą. Swojemu biografowi  Anthony’emu Scaduto powiedział:  „Pomyślałem: „Wow, jak mogę rozpocząć  w ten sposób? Będą rzucać we mnie kamieniami ”. Ale musiałem to zaśpiewać, cały mój koncert rozpoczął się od tego utworu. Wiem, że niczego nie rozumiałem. Coś stało się niesamowitego w kraju, a publiczność klaskała. I nie mogłem zrozumieć, dlaczego klaskali, ani dlaczego napisałem tę balladę. Nic nie rozumiałem. Dla mnie to było po prostu szaleństwo. ”

Dylan napisał  balladę tzw. szóstym zmysłem, nie zdając sobie z tego sprawy, że stworzył hymn przemian, które bardzo dramatycznie następowały na początku lat 60 ubiegłego wieku. Wiele lat później powie, że wszystko to co robił i pisał było zaplanowane, przemyślane, itp., sam sobie zaprzeczał wiele razy, wypierał się tego co wcześniej powiedział.


Północny blues
North Country Blues

Podejdźcie bliżej przyjaciele
Posłuchajcie tego co opowiem wam
O kopalniach których było wiele
O oknach zabitych gwoździami, tekturami
O mężczyznach wysiadujących ławkami
Opowiem o mieście co straszy pustkami.

Na północnym krańcu miasta,
Moich dzieci dorastała gromadka,
Ja wychowałam się po jego drugiej stronie.
We wczesnych mej młodości,
Pochowałam mamy kości,
Brat do siebie mnie wziął.

Ruda żelaza się lała,
Lata mijały
Pracy było po łokcie, po pachy,
Aż  pewnego dnia mój brat
Nie wrócił do domu z pracy
Spotkała go ta śmierć co taty.


Cóż, zima strasznie mi się dłużyła,
Okno było całym mym światem
Miałam miłych przyjaciół, dotrwałam
Do wiosny, poczułam nowy wiatr
Szkoła, nauka mi się znudziła
Górnika Johna Thomasa poślubiłam.

Och, tak mijały mi lata,
I dobrze się nam działo,
Było co jeść, było co pić, chciało się żyć.
Na świat przyszły trzy dzieciaki,
Aż pewnego dnia skończyła się robota,
John pracował pół dniówki, zaczęły się głodówki
Wkrótce szyb kopalni zamknęli,
Więcej już pracy nie mieli,
Ogień w powietrzu, zamarzł.
Wtedy przychodzi taki jeden chłopina
I mówi roboty już ni ma
Jedenasty szyb już znikł.

Na Wschodzie narzekali,
Że za dużo płacą,*
Mówili kopalnia nie jest warta grosika,
Że można taniej mieć górnika
Że w miastach Południowej Ameryki
Pracują prawie za darmo górniki.

Więc bramy górnicze zostały zamknięte,
Żelazo pokryła czerwona rdza
Mieszkanie pachnie wódą, mąż chla.
Gdzie smutna, cicha piosenka
Uczyniła godzinę dwukrotnie dłuższą
A zachód słońca to jedyna radość ma.

Wyglądałam przez okno dniami
Gdy on mamrotał pod nosem
 Bez słowa pogodziłam się z losem
Aż pewnego ranka
W łóżku nie było kochanka
Zostałem sama z trzema dzieciakami.

Lato już się skończyło,
Ziemię skuł mróz
Sklep po sklepie zamyka się już
Moje dzieci pójdą w świat
Jak skończą osiemnaście lat
Cóż, tutaj nie ma nic do roboty, tylko kłopoty.

Objaśnienia

*They complained in the East
They are playing too high

Na Wschodzie narzekali,
Że za dużo płacą
Zarząd kopalń mieścił się na Wschodzie Ameryki, czyli w Nowym Yorku, z biur w ty mieście były podejmowane decyzje, ile płacić górnikom za ich pracę w kopalniach na Środkowym Zachodzie.


Ballada „North Country Blues” Boba Dylana, została wydana na jego trzecim studyjnym albumie The Times They Are a-Changin ‘w 1964 roku. Wykonał ją również na festiwalu Newport Folk w 1963 roku. Wiadomo o czym jest ta ballada, ale są trudności z lokalizowaniem miejsca w którym rozgrywa się dramat w utworze. Wiem, że akcja rozgrywa się gdzieś „na północy” to sugeruje sam tytuł i możemy się tylko domyśleć, że być może gdzieś w pobliżu miejsca urodzenia i zamieszkania poety w pobliżu Hibbing

Dopiero w czwartej zwrotce  słuchacz ballady dowie się, że jej narratorem jest kobieta, która właściwie straciła wszystko w swoim życiu co było jej bliskie i co kochała; matkę, ojca, brata, męża, oraz dzieci, które wygonione przez nędzę i głód wyjadą za chlebem w „ wielki świat”. Kopalnia, górnicze miasteczko, umarła tak samo jak ludzie, wszystko stało się przeszłością w której zamieszkały duchy.

Porozmawiajmy o Johnie Birch Paranoidalnym Bluesie
Talkin’ John Birch Paranoid Blues

Cóż, czułem się smutny, czułem się przygnieciony,
Za nic w świecie nie wiedziałem co mam zrobić.
Komuniści byli wszędzie z każdej strony
W powietrzu,
Na ziemi,
W każdym miejscu i urzędzie, oszalałem.

Więc pobiegłem do nich co w nogach sił
I wstąpiłem do partii Johna Birchrema.
Dali mi tajną legitymacje
Odnalazłem swoją drogę teraz będę żył.
Juhu!!!, Juhu!!! jestem prawdziwym Johnem Birchremem!
Strzeżcie się komuchy!

Obecnie wszyscy się zgadzamy się z poglądami Hitlera,
 Chociaż zabił sześć milionów Żydów.
 Nie ma znaczenia, że był faszystą,
 Przynajmniej nie można powiedzieć, że był komunistą!
 Mówią; kowal zawinił Cygana powiesili.

  No cóż, szukam wszędzie, tych przeklętych czerwonych.
  Wstałem rano patrzyłem pod łóżko,
  Spojrzałem do zlewu, za drzwi,
  Spojrzałem w schowku w samochodzie.
  Nie mogłem ich znaleźć. . .

 Patrzyłem w górę, patrzyłem w dół wszędzie szukałem czerwonych,
 Patrzyłem pod umywalką, pod  krzesłem
 Spojrzałem w górę do dziury komina,
 Spojrzałem nawet głęboko w moją muszlę klozetową.
 Uciekli. . .

Cóż, siedziałem w domu, biły ze mnie siódme poty,
Znalazłem ich w swoim telewizorze
Zerknąłem za obraz w monitorze
Doznałem szoku od stóp do głowy.
Czerwoni to spowodowali!
Wiem, to ich wina… . . twardogłowych.

Cóż, rzuciłem pracę w  grupie, aby pracować sam,
Zmieniłem nazwisko na Sherlock Holmes.
Z mojej torby detektywa co chwilę coś się wydobywa,
Odkryłem, czerwone paski na amerykańskiej fladze!
Tak, to robota Bety Ross. . .

 Przejrzałem wszystkie książki w bibliotece,
 Dziewięćdziesiąt procent z nich to będzie popiół .
 Sprawdziłem wszystkich znanych mi ludzi,
 Dziewięćdziesiąt osiem procent z nich musi odejść.
 Pozostałe dwa procent to członkowie Birchery. . . tak jak ja.

Teraz Eisenhower, jest rosyjskim szpiegiem,
Lincoln, Jefferson i ten Roosevelt gość.
Według  mnie jest tylko jeden człowiek,
To naprawdę prawdziwy Amerykanin: George Lincoln Rockwell.
Wiem, że nie znosi komuchów, ponieważ pikietował film “Exodus”.

W końcu doszedłem do wniosku
Gdy zabrakło rzeczy do śledzenia.
Nie mogłem sobie wyobrazić nic lepszego
Niż siedzeniu w domu i analizowanie siebie samego!
Mam nadzieję, że niczego się nie doszukam, hm, wielkie Boże!


Talkin’ John Birch Paranoid Blues, to satyryczny protest song (ballady bluesowa) napisana przez  Boba Dylana w 1962 roku, w której paranoiczny narrator jest przekonany, że komuniści lub „czerwoni”, jak ich nazywa, infiltrują kraj. Dołącza do antykomunistycznej grupy John Birch Society i wszędzie zaczyna szukać Czerwonych. Narrator potępia Betsy Ross, ( twórczyni amerykańskiej flagi) jako komunistkę i czterech prezydentów USA jako rosyjskich szpiegów.  Sympatyzuje z  Adolfem  Hitlerem i George’m Lincolnem Rockwellem, bo ci chociaż faszyści to nie komuniści. Po wyczerpaniu możliwości śledzenia wszystkich i każdego, po  znalezieniu wszystkich komunistów,  narrator  utworu zaczyna badać siebie.


Źródła;
Wszystkie ballady pochodzą z książki pt. Bob Dylan Lyrics. 1962-1985. Includes All of Writings and Drawing. Published by Knopf Doubleday Publishing Group. NY. NY. 1985, USA.
 Bob Dylan by Anthony Scaduto. Wydawnictwo Grosset 4 Dunlap. ISBN 0-448-02034-3. New York. 1971.

Świdnica, maj 2021r.

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Proszę wprowadź nazwisko