Zespół pod nazwą Pro Musica Antiqua,uprawiający muzykę kameralną na najwyższym poziomie wykonawczym i upowszechniający ją przede wszystkim w różnych zabytkowych obiektach na terenie Warmii i Mazur powstał w 1992 roku z inicjatywy profesora Leszka Szarzyńskiego. Koncertuje już zatem ponad trzydzieści lat.
Twórca
Profesor doktor habilitowany Leszek Szarzyński, związany z Olsztynem od dziesięcioleci, urodził się w Świebodzicach na Dolnym Śląsku , szkołę średnią ukończył w Wałbrzychu, a studia w klasie fletu w Akademii Muzycznej w Krakowie .Pracę zawodową rozpoczął 1979 roku w filharmonii w Olsztynie, przedtem jednak, bo w połowie lat osiemdziesiątych przebywał w Egipcie jako wykładowca w kairskim konserwatorium i pierwszy flecista w Cairo Symphony Orchestra. Tam założył zespół kameralny Pro Musica, którego członkami byli muzycy z rożnych krajów.Na wzór tamtego nazwę Pro Musica przyjął zespół kameralny założony przez Szarzyńskiego w 1985 roku w Olsztynie i, zdobywając uznanie słuchaczy, koncertował przez wiele lat w kraju i za granicą.
Po powrocie do Polski Szarzyński związał się z Olsztynem. Występował tu jako flecista w Olsztyńskiej Filharmonii im. Feliksa Nowowiejskiego, a w następnych latach pełnił w niej najpierw funkcję dyrektora artystycznego, a potem dyrektora naczelnego. Sprawował tez funkcję dyrektora artystycznego w innych miastach województwa warmińsko-mazurskiego. W regionie dał się poznać z różnych działań kulturalnych, ale znany jest przede wszystkim jako twórca i uczestnik zespołu prezentującego muzykę klasyczną na optymalnym poziomie wykonawczym.
W wydanej publikacji o zespole czytamy:” W dorobku Leszka Szarzyńskiego znajduje się niezliczona ilość koncertów uświetniających różnego rodzaju uroczystości, jubileusze, ważne wydarzenia, zarówno w kraju jak i za granicą, na które był zapraszany indywidualnie lub z artystami zespołu Pro Musica Anticqua. Jako solista i kameralista koncertował w kilkunastu krajach świata ( Egipt, Hiszpania,Włochy, Niemcy, Austria, Francja, Rosja, Bułgaria, Rumunia , Węgry, Litwa, Szwecja). Współpracował również z filharmoniami w kraju. Dokonał wielu nagrań indywidualnie i z zespołem Pro Musica Antiqua”.
Obecnie jako profesor pracuje w Instytucie Muzyki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Wcześniej był jego dyrektorem.
Poza pracą na uczelni w kształceniu studentów zajmuje się także akcjami muzyczno-edukacyjnymi. Jedną z nich jest Niebieskie Piórko na stałe wpisana w harmonogram prac uniwersyteckich. Profesor Szarzyński był też inicjatorem akcji Polskie Tulipany zbierania funduszy dla Japonii po klęsce trzęsienia ziemi w tym kraju.
Zespół
W grupie Pro Musica Antiqua powstałej w 1992 roku z siedzibą w Olsztynie grali : Leszek Szarzyński- flet,Leszek Kędracki-klawesyn,Jerzy Szafrański-obój, Wojciech Orawiec-fagot. Kędrackiego zastąpiła Małgorzata Skotnicka-klawesyn.W tym gronie koncertowali w kraju i za granicą.
Obecnie Pro Musica Antiqua występuje w następującym składzie:Leszek Szarzyński-flet, Jerzy Szafrański-obój,rożek angielski, Wojciech Orawiec- fagot, Agnieszka Panasiuk- fortepian, klawesyn, Paweł Panasiuk-wiolonczela,Ewa Alkimowicz-Wójcik-sopran. Zespół nie ograniczał się do swego składu, korzystał z gościnności innych muzyków,śpiewaków, recytatorów. W koncertach towarzyszyli tak znani muzycy jak: Monika Dondalska-skrzypce, Artur Milian- skrzypce, Adam Mieczykowski-marimba, Łukasz Jóźwiak-fortepian, Mariusz Filończyk-organy, Paweł Rok- wiolonczela,także muzycy zagraniczni, m. in. Wielokrotnie Japonka Kaori Okuzumi- klawesyn, organy,fortepian, Julia Karlova z Kazachstanu, Józef Frankstein z Niemiec, a muzykę mu pisali tacy znani kompozytorzy jak Lucjan Marzewski, Bernard Chmielarz, , czy Marek Sewen.
Koncerty w terenie.
Pro Musica Antiqua występuje na Warmii i Mazurach w różnych miejscowościach: w dużych, średnich i małych miastach, w świątyniach katolickich , protestanckich, grekokatolickich, w centrach kultury.Alfabetycznie, ale nie w kolejności występów ,obejmuje miasta od litery B do Z: Barczewo, Bartoszyce, Braniewo, poprzez Giżycko, Iławę, Jeziorany ,a na Węgorzewie , Wielbarku i Zalewie kończąc.
Na artystycznej drodze w każdym miejscu grupa muzyków prezentuje bogaty repertuar utworów europejskiej muzyki kameralnej w zabytkowych wnętrzach kościołów, pałaców i zamków .Koncerty są łączone z recytacjami poezji, bądź prelekcjami o miejscowych zabytkach lub dziełach sztukami pięknej otaczającej lokalnej przyrody.Łączenie muzyki z poezją,i sztuką podnosi atrakcyjność występów.
Zespół w ten sposób koncertował ponad trzydzieści lat w ponad sześćdziesięciu obiektach regionu, przy czym w niektórych miejscach kilkakrotnie. Wszystkie koncerty odbywały się dzięki współpracy organizatorów z lokalnymi samorządami.
Muzyczne cykle
Szeroka tematyka muzyczna spowodowała, że poszczególne działania ułożyły w cykle.Jeden z nich to „Muzyka europejska w zabytkach i przyrodzie Warmii i Mazur”Z niego wypłynęły „Koncerty letnie”, czyli występy na trasie po różnych miejscowościach, gdzie nie było tradycji organizowania koncertów . Drugim cyklem muzykowania to „Cavabatana Olsztyńskim Zamku”Ten prowadzony od 1996 roku comiesięczny cykl spotkań-koncertów muzyki kameralnej został połączony z wybranymi przez miłośników eksponatami ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur. Spotkania te cieszyły się niezwykłym powodzeniem, a słuchacze przenosili się w świat, gdzie muzyka łączy się z drugą sztuką. „Cavabata Warmińsko- Mazurska”-to cykl muzyki w ramach programu muzyka europejska w zabytkach i przyrodzie Warmii i Mazur”poświęcony zasłużonym postaciom regionu, m. in.Mikołajowi Kopernikowi, biskupom:Andrzejowi Załuskiemu, Arno Holzowi oraz prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu.
Trwałe ślady
Dorobek zespołu Pro Musica Antiqua i jego twórcy , Leszka Szarzyńskiego został zauważony , doceniony i utrwalony. Firma fonograficzna DUX uhonorowała zespół nagrodami:Aut „94 i Złotą Płytą. Leszek Szarzyński indywidualnie i Pro Musica Antiqua otrzymali nagrody specjalne Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zespół otrzymał też nagrodę Marszałka Warmii i Mazur. „Najlepszy z Najlepszych” za promocję kultury warmińsko-mazurskiej na świecie. W 2012 roku Kapituła Najwyższego Honoru Odznaczeń w powiecie olsztyńskim uhonorowała Leszka Szarzyńskiego i jego zespół statuetką Królowa Warmińskiej Łyny za wysokie osiągnięcia artystyczne i popularyzację warmińskiej kultury.
Leszek Szarzyński jako twórca zespołu , dyrektor artystyczny i popularyzator muzyki został wyróżniony licznymi odznaczeniami i nagrodami w tym: Złotym Krzyżem Zasługi, medalem Komisji Edukacji Narodowej, medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, wyróżnieniem Osobowości Roku 2006.
Koncerty zespołu Pro Musica Antiqua zostały utrwalone na płytach. Płyty wydano nakładem urzędów miast, którym były dedykowane przy udziale Urzędu Marszałkowskiego województwa Warmińsko-Mazurskiego.I tak „Sonaty barokowe „ w Lidzbarku Warmińskim i w Gietrzwałdzie, „Muzyka polska”w Olsztynie, „ Miniatury instrumentalne „ w Ostródzie, „Polska Muzyka Fletowa’ w Dobrym Mieście.
Ponadto na płytach ukazały się „Miniatury instrumentalne” z wybranymi utworami z wybranymi utworami z wcześniejszych wydawnictw oraz „Miniatury instrumentalne Czapla-Muzyka europejska różnych narodów w przyrodzie Warmii i Mazur.
Tadeusz Matulewicz
