Marian Kałuski
Polacy w Indiach i powiązania polsko-indyjskie
Indie – ogólne wiadomości
Indie – Republika Indii, to państwo związkowe w południowej Azji, położone na południe od najwyższego łańcucha gór – Himalajów i zajmujące cały Półwysep Indyjski. Obejmują obszar 3 287 600 km kw i mają ok. 1240 mln mieszkańców. Indie graniczą z Bangladeszem, Chinami, Pakistanem, Nepalem, Mjanmar (Birmą) i Bhutanem. Od południowego zachodu kraj otaczają wody Morza Arabskiego, zaś od południowego wschodu Zatoki Bengalskiej i Morza Andamańskiego. Największymi rzekami są Ganges, czczony przez hinduistów jako „święta rzeka”, i Brahmaputra, a najwyższym szczytem Kanczendzonga położona w Himalajach na granicy z Nepalem, mająca wysokość 8586 m n.p.m. Większość kraju leży w strefie tropikalnego klimatu monsunowego (bardzo gorąco – np. w Delhi dochodzi nawet do +45 °C. – i ulewne deszcze w okresie monsunu – opady do 11 000 mm rocznie oraz groźne tajfuny u wschodnich wybrzeży), pn.-zach. ma klimat zwrotnikowy pustynny. Lasy tropikalne zajmują 15% powierzchni kraju. Indie to kraj słonia indyjskiego, pięknego i wielkiego tygrysa bengalskiego, milionów małp i kobry, której jad zabija rokrocznie ok. 50 tysięcy ludzi.
Indie są demokratyczną republiką federacyjną. Kraj jest podzielony na 29 stanów, 6 terytoriów związkowych i 1 terytorium stołeczne. Stolicą państwa są Nowe Delhi (Delhi). Jest to kraj wielonarodowy. Struktura językowa Indii przedstawia się następująco: 39% to Hindusi, 8% Telugowie, 8% Bengalczycy, 7% Marathowie, 7% Tamilowie, 5% Gudźaratowie, 4% Kannadowie, 4% Kerzycy i 18% przedstawiciele innych grup językowych. Językami urzędowymi są hindi i angielski, dodatkowo 21 języków jest uznawanych za urzędowe w poszczególnych stanach. Jeśli chodzi o strukturę wyznaniową, to 79,5% stanowią hinduiści (są oni wegeterianami – stąd wzięło się u nas określenie „świętych krów”, gdyż podejście do nich hinduistów nie różni się od podejścia do człowieka), 14,5% muzułmanie, 2,3% chrześcijanie (w tym 1% to katolicy), 0,8% buddyści, 0,5% animiści i 2,3% wyznawcy innych religii (głównie: sikhowie i mniejsze grupy dżinistów, bahaistów, parsów i żydów). Mieszkańcy Indii są wyjątkowo bardzo przywiązani do swojej religii, historii, kultury, obyczajów i tradycji przez to w zdecydowanej większości odporni na tzw. kulturę Zachodu (widać to wyraźnie np. w tradycyjnym ubiorze indyjskich polityków, włącznie z prezydentem i premierem) i przechodzenie na wiarę chrześcijańską, a ci mieszkający poza Indiami także na asymilację. Po prostu żyją i chcą żyć we własnym świecie.
Cywilizacja hinduska, sięgająca III tysiąclecia p.n.e., należy do najstarszych i najwspanialszych na świecie i ma wielkie ogólnoludzkie znaczenie. Indie to jeden z niewielu krajów świata, w którym zachowało się niezwykłe bogactwo pomników kultury z różnych okresów historycznych. Najliczniejsze są zabytki pięknej architektury hinduskiej, np. wykopaliskowe miasto w Mochendżodaro, wielkie wymarłe miasto Fatapur Sikri, zespół świątyń w Maduraj, biały marmurowy grobowiec Tadż Mahal w Agrze. Zachowane w grotach Adżynty (w której wykute zostały świątynie hinduskie), freski są najstarszym zabytkiem tego rodzaju sztuki na świecie. Zbiory świętych ksiąg sanskryckich Veda – z II tysiąclecia p.n.e., poematy epickie Mahabharata i Ramajana oraz zbióry dydaktycznych opowiadań Pańczatantra należą do najstarszych zabytków literatury światowej. Pisarz bengalski Rabindranath Tagore otrzymał w 1913 roku literacką nagrodę Nobla. Ale Tagore nie był jedynym wkładem Indii do cywilizacji ogólnoludzkiej. Mało kto z Polaków wie, że w przeszłości indyjska kultura, literatura sanskrycka oraz religie wywierały duży wpływ na wszystkie kraje południowej i wschodniej Azji. Jak słusznie zauważa indolog polski Lidia Sudyka, Indyjczycy (nazywani także Indusami) stworzyli najbardziej perfekcyjny zapis liczbowy znany ludzkości i zrobili z zera właściwy użytek, a zapoznanie się Europy z indyjską tradycją gramatyczną przyczyniło się do rozwoju językoznawstwa, z kolei filozofia i literatura staroindyjska wpływały na twórczość literacką bardzo wielu pisarzy europejskich, w tym także polskich w okresie romantyzmu i Młodej Polski. Indie dały światu Mohandasa Karamchanda Gandhi (1869-1948), twórcę i propagatora pacyfizmu jako środka nacisku politycznego i autora powiedzenia „Prawda jest Bogiem”. Coraz większym zainteresowaniem na świecie i w Polsce cieszy się filozofia indyjska wśród uczonych i joga, jako jej część, wśród milionów ludzi na świecie. Indyjska muzyka wykształciła własny system teoretyczny, oryginalne instrumentarium i swoistą praktykę wykonawczą. Tańce indyjskie, które odgrywają doniosłą rolę w życiu mieszkańców Indii, podbijają dziś świat, podobnie jak i filmy takich gigantów-producentów filmowych jak np. Bollywood.
