Małgorzata Karolina Piekarska
Echa dawnej Warszawy 100 adresów.
To jedna z tych książek, które mogą być traktowane i jako swoisty album fotograficzny i jako pewne kompendium wiedzy o Warszawie, a konkretnie o jej stu adresach. Składa się na nią sto felietonów autorstwa Ireneusza Zalewskiego, które autor napisał na przestrzeni przeszło dwudziestu lat na łamach kilku warszawskich gazet codziennych.
Niemal każdy felieton jest ilustrowany. Wśród adresów przeważają budynki takie, które już nie istnieją, jak na przykład szpital Ewangelicki przy Karolkowej czy hale targowe przy placu Witkowskim. Są takie, które mają dziś nowe adresy, jak na przykład gmach Prudentialu – niegdyś na placu Napoleona dziś… Placu Powstańców Warszawy. Są też budynki, które od napisania felietonu znacznie się zmieniły jak np. Ruiny Banku Polskiego przy Bielańskiej. Książka jest więc podróżą w czasie z przystankami także w czasie, gdyż pisane w różnych latach felietony pokazują, ze Warszawa ciągle się zmienia. Kady felieton to opowieści nie tylko o budynku, czy adresie, ale też ludziach. To historia i anegdoty o właścicielach, fundatorach czy mieszkańcach domów, bo to oni tworzyli ich historię. To obszerne cytaty z dawnego Kuriera Warszawskiego, który codziennie donosił o tym, co działo się w mieście.
„Echa dawnej Warszawy 100 adresów” to świetna lektura dla varsavianistów, ale tez wszystkich, którzy czują się Warszawiakami lub po prostu lubią to miasto z jego całym kolorytem i historią.
Małgorzata Karolina Piekarska
Echa dawnej Warszawy 100 adresów
Ireneusz Zalewski
Wydawnictwo: Skarpa Warszawska 2016
Piotr Müldner-Nieckowski
Małgorzata Karolina Piekarska i Maciej Piekarski
Syn dwóch matek
To jest rzecz, którą się łyka w jeden wieczór (dwieście czterdzieści stron), by potem przez wiele następnych dni do niej wracać. Rzecz zapoczątkowana przez Macieja, a utkana przez Małgorzatę. Zbudowana z kilku warstw.
Warstwa pierwsza jest snuta na podstawie napisanego w 1978 reportażu śp. Macieja Piekarskiego (1932-1999) , ojca Małgorzaty, o wyprawie w rejony Zamojskie do przyszytego przez wojnę brata, który jako dwuletnie dziecko został odebrany matce, dzisiaj zwanej biologiczną, inaczej: prawdziwej, i wysłany transportem śmierci. Po cudownym ocaleniu znalazł sie w sierocińcu, z którego przygarnęli go rodzice Macieja, równie prawdziwi. Potem został odebrany drugiej matce, bo tak nakazywał obowiązek wymyślony przez dorosłych. Z przodu i z tyłu wojna, okupacja, śmierć i ogień. Chłopiec nazywał się Jan Tchórz i pochodził ze wsi na pięknej i żyznej Zamojszczyźnie.
Druga warstwa to rozmowa Małgorzaty z zaświatami, które z woli Nieba nadal są tu, na Ziemi, czyli z ojcem, z wyczuwalnym zerkaniem ku nam, czytelnikom. W pewnym sensie właściwie dyskusja, odświeżanie faktów, analiza pojedynczych zdarzeń i całej historii, poznawanie ludzi, bohaterów bliższych i dalszych tej opowieści.
Trzecia warstwa to z trudem zebrana i po literacku (a ściśle: po mistrzowsku) skomponowana relacja Zofii Tchórzyny.
Te kawałki rozbitego lustra, komentarze, czasem małe eseje, barwne, pojawiają się jak fotografie po kolei wyjmowane z albumu (i rzeczywiście towarzyszą im zdjęcia). Dialogi, dowcipne, na przemian też straszne. Koszmary splatające się z odruchami dobrotliwych serc.
Wszystkie składniki wzajemnie się przenikają, uzupełniają. Powoli wyłania się z nich panorama – dramatyczny wojenny los Zamojszczyzny, którą Niemcy postanowili spacyfikować, bo im się spodobała. Spacyfikować, to znaczy wysiedlić, wymordować, wypalić do gołego piachu. A potem powracanie do przeszłości, bo przeszłość, jak się okazuje, trwa do dzisiaj. Potem czasy komuny. Nic nie weselszej, no, może trochę.
Piękna książka, rozedrgana jak życie w popłochu, jak nerwy, które nie zawsze dają się trzymać na wodzy, i jak nieoczekiwane uczucia.
Piotr Müldner-Nieckowski
_______________________
Małgorzata Karolina Piekarska, Maciej Piekarski, “Syn dwóch matek”. Wydawnictwo Trzecia Strona, Warszawa 2016. Stron 240. ISBN 978-83-64526-38-1.
