Roman Soroczyński
10 lat Mazowieckiego Teatru Muzycznego
17 września 2015 roku minęło dziewięć lat od pierwszej premiery Mazowieckiego Teatru Muzycznego „Operetka”. Była nią „Zemsta Nietoperza” Johanna Straussa, zaprezentowana w Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.
Od pewnego czasu przebywam poza Warszawą, dlatego dopiero teraz pozwalam sobie, z pewnym opóźnieniem, do niego nawiązać.
Zacznę od formalności: Mazowiecki Teatr Muzyczny „Operetka” jest samorządową instytucją kultury, która została utworzona na podstawie uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego Nr 42/05 z dnia 25 kwietnia 2005 r. Trzy lata później – 25.02.2008 r. Sejmik podjął uchwałę Nr 36/08, z której wynika, że Teatr ma prawo używać imienia wybitnego śpiewaka, Jana Kiepury. Wprawdzie w biografii Teatru nie zauważyłem jakiejś imprezy związanej z nadaniem imienia, jednak pozostaje faktem, że wiosną 2008 roku zaczęto go używać.
Już podczas pierwszego sezonu artystycznego, 1 stycznia 2006 roku, Teatr zorganizował Noworoczny Koncert Tenorów, inicjując w ten sposób tradycję koncertów noworocznych. Sądzę, że wzorowano się na słynnych koncertach wiedeńskich, które – za sprawą relacji telewizyjnych – zna chyba cały świat.
Później przyszły operetki: „Księżniczka Czardasza” Imre [Emmericha] Kálmána (premiera 27.02.2006 r. w Teatrze Polskim w Warszawie), „Wesoła wdówka” Franciszka Lehára (11.12.2006 r., Teatr Polski) i „Hrabina Marica” Kálmána (7.11.2008 r., Teatr Dramatyczny w Warszawie).
Od 2011 roku Teatr prezentuje koncertowo-sceniczne wersje najsłynniejszych operetek.
Duży rozgłos zdobyły sobie koncerty z cyklu „Polscy tenorzy pamięci Jana Kiepury”, koncerty karnawałowe, walentynkowe czy wielkanocne.
Ciekawym doświadczeniem był, zorganizowany 2 sierpnia 2008 roku, występ solistów oraz orkiestry Mazowieckiego Teatru Muzycznego „Operetka” podczas Przystanku Woodstock. W następnych latach Teatr też uczestniczył w „przystankowych” koncertach. W dodatku soliści oraz chór i orkiestra Teatru wzięli udział w koncercie „40 lat amerykańskiego Woodstock”, zorganizowanym 2 grudnia 2009 roku w warszawskiej Hali Torwar.
Pięć dni później Teatr zorganizował, w Sali Kongresowej, koncert z okazji 50-lecia pracy artystycznej Pierwszej Damy Polskiej Piosenki, Ireny Santor. Nie wiem, czy przekonanie Pani Ireny do powrotu (po dłuższej przerwie) na scenę, wymagało wysiłku. Na pewno koncert był bardzo efektowny: wielu znanych artystów wykonało piosenki z repertuaru Ireny Santor, zaś bohaterka wieczoru nie kryła wzruszenia. Co ciekawe, badania słuchalności programów radiowych wykazały, że retransmisja koncertu, emitowana w Programie 1 Polskiego Radia w drugim dniu Bożego Narodzenia 2009 roku, skupiła ponad trzy miliony radiosłuchaczy!
Teatr nie zapomina również o dzieciach. 2 czerwca 2007 roku, w warszawskich Łazienkach Królewskich, zaprezentowano bajkę „Dziecko w krainie muzyki”. Rok później odbył się koncert „Operetka dzieciom”, zaś od 2010 roku organizowane są poranki edukacyjne pod nazwą „Muzyka górą!”. 30 lipca 2011 roku w LEHAR FILMTHEATER w Bad Ischl (Austria) odbyła się światowa prapremiera miniatury operetkowej „Dwie myszy i kot” z muzyką Dariusza Przybylskiego i librettem Łukasza Szweda. Miała ona miejsce podczas Letniego Festiwalu Operetkowego im. Franciszka Lehára, w ramach projektu JUMUM – Jugend und Musik und Museum (Młodzież i Muzyka i Muzeum). Warto zaznaczyć, że Mazowiecki Teatr Muzyczny został zaproszony do projektu jako jedyna instytucja kultury z Polski.
7 marca 2009 roku w Archikatedrze Warszawskiej zaprezentowano światowe prawykonanie „Requiem Żołnierskiego” Marka Sewena, które było poświęcone pamięci ofiar zbrodni katyńskiej. Trochę ponad rok później, 27 marca 2010 roku, odbyła się premiera monodramu muzycznego „Chopin – muzyka i miłość” autorstwa Włodzimierza Izbana. Spektakl stał się pretekstem do zaprezentowania Bielańskiej Sceny Kameralnej Mazowieckiego Teatru Muzycznego, która mieści się w siedzibie Urzędu Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy. Scena stała się widownią cyklu „Monodramy Gwiazd”. Często bywali na niej również przedstawiciele najlepszego z polskich kabaretów – krakowskiej Piwnicy Pod Baranami. Prezentowane są na niej rozmaite recitale i spektakle, przygotowywane przez osoby zaproszone przez Teatr do współpracy.
Z kolei 2 grudnia 2011 roku zainaugurowano działalność kolejnej sceny – Sceny w Muzeum. Tym samym rozpoczęto „Wieczory Mistrzów” z udziałem znanych i cenionych artystów. Gościem pierwszego wieczoru był Jerzy Maksymiuk. Następne spotkania są organizowane raz w miesiącu, a gwiazdami wieczorów byli między innymi: Ireneusz Dudek, Zbigniew Hołdys, Anna Polony, Anna Seniuk, Stanisława Celińska, Krystyna Prońko, Stanisław Soyka, Danuta Szaflarska i Jerzy Radziwiłowicz. Gwiazda danego Wieczoru zaprasza swoich przyjaciół, którzy współtworzą klimat spotkania. Pojawiają się wspomnienia, anegdoty, a wszystko jest „oprawiane” muzycznie. Początkowo Wieczory Mistrzów były transmitowane przez Radio Dla Ciebie, a rozmowy na scenie prowadzili dziennikarze tej stacji. W pewnym momencie patronat medialny przejęła TVP Warszawa. Wiadomo, społeczeństwo mamy „telewizyjne” i oglądalność jest „ważniejsza” od słuchalności. Być może w ten sposób udało się dotrzeć do większej liczby osób. Jednak, moim zdaniem, wieczory mogły sporo stracić – głównie za sprawą osób prowadzących. Dziennikarze radiowi wydawali mi się bardziej kompetentni i nie próbowali dominować nad bohaterami wydarzeń. Na szczęście, większość mistrzów pokazała swoją inteligencję i klasę, nie dając się reprezentantce telewizji zapędzić „do narożnika”.
Uważny Czytelnik zwróci zapewne uwagę, że Mazowiecki Teatr Muzyczny – w przeciwieństwie do innych teatrów – nie ma „swojej”, stałej, sceny. Zespół Teatru ma na swoim koncie mnóstwo występów w kraju i za granicą. Od 2012 roku – dzięki „unii personalnej”, w wyniku której Włodzimierz Izban łączył funkcje dyrektorów Teatru oraz Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” – część występów i imprez organizowano w Otrębusach. Funkcjonująca tam od 17 października 2009 roku sala widowiskowo-edukacyjna obiektu pod nazwą Matecznik – Mazowsze. Centrum Folklorystyczne Karolin doskonale nadawała się choćby do organizacji gal, podczas których wręczano Teatralne Nagrody Muzyczne im. Jana Kiepury. Za sprawą tych nagród Mazowiecki Teatr Muzyczny wyrósł na znaczącego integratora środowiska muzycznego w Polsce. Nagrody zostały ustanowione w 2007 roku, jako odpowiedź na pesymistyczne wyniki badań opinii publicznej pod nazwą „Uczestnictwo Polaków w kulturze”, przeprowadzonych – na zlecenie Teatru – przez TNS OBOP. W okolicznościowym artykule nie ma miejsca na szersze omawianie wyników badań, wspomnę zatem jedynie, że 54% respondentów nie było (w ciągu dwunastu ostatnich miesięcy przed badaniem) w kinie, teatrze, filharmonii, operetce czy muzeum. Teatr odwiedziło 12%, a muzeum – 11% badanych. W filharmonii, operze lub operetce było zaledwie 3% (sic!) respondentów. Dobrze, że przynajmniej do kina wybrało się 37% badanych. Ówczesny dyrektor Teatru, Włodzimierz Izban powiedział: – Osoby występujące na polskich scenach muzycznych do tej pory są w większości bezimiennymi wielkimi artystami, których nazwiska są znane jedynie wąskiemu gronu melomanów i pasjonatów kultury. Nagrody im. Kiepury mają docenić wielki kunszt artystyczny tych twórców, a także zdopingować ich do jeszcze bardziej wytężonej pracy (cyt. za www.warszawa.pl – RS). Autorem statuetki jest Andrzej Pągowski. Zaprezentował on patrona nagrody w charakterystycznej pozie, którą – jak stwierdził – śpiewak „zniewalał kobiety”. Twórcą statuetki jest Andrzej Renes. Pierwsza laureatka, Maria Fołtyn, otrzymała nagrodę 1 lipca 2007 roku, w Operze Leśnej w Sopocie. W latach następnych termin wręczania nagród zbiegał się z szesnastym dniem maja – rocznicą urodzin Jana Kiepury. Natomiast częstszym zmianom ulega miejsce wręczania nagród. Laureaci drugiej i trzeciej edycji odbierali je w rodzinnym mieście wielkiego śpiewaka, Sosnowcu. Czwarta i piąta gala wręczenia nagród zostały zorganizowane w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, natomiast od 2012 roku uroczystości są organizowane w Mateczniku – Mazowsze.
Scena w Otrębusach była również, 5 marca 2013 roku, miejscem premiery spektaklu „Édith i Marlene” Évy Pataki. Dlaczego wspominam akurat o tym widowisku? Choćby dlatego, że opowiada ono o przyjaźni dwóch niezwykłych kobiet – artystek, Édith Piaf i Marleny Dietrich. Ale też dlatego, że „od pierwszego zasłyszenia” zakochałem się w głosie Anny Sroki-Hryń, fantastycznie wykonującej piosenki Édith Piaf. Później przekonałem się, że i inne utwory w jej wykonaniu zachwycają. Tym bardziej, po raz kolejny, podkreślam żal, że jeszcze nie ukazała się żadna płyta z piosenkami w wykonaniu artystki. Jest to o tyle dziwne, że Mazowiecki Teatr Muzyczny jest znany z tego, że wydaje własne płyty CD i DVD. Płyta CD „Zemsta nietoperza” jest pierwszym w historii zapisem całej operetki
w języku polskim. „Polscy tenorzy pamięci Jana Kiepury” – to nie tylko płyty, ale również książeczka o Janie Kiepurze autorstwa Wacława Panka. W 2008 roku Teatr wydał płytę „Muzyka polskiego baroku”, a w 2010 roku z nagraniem koncertu „Urodziny Ireny Santor”.
Teatr znany jest również z tego, że posiada własne radio internetowe o nazwie Radio Operetka.
W repertuarze na sezon 2015/2016 widzę, że Mazowiecki Teatr Muzyczny nadal tuła się po różnych obiektach. Pojawił się nowy, o nazwie Scena Krakowskie Przedmieście, zlokalizowany w Sali Odczytowej Centralnej Biblioteki Rolniczej. Częściej wykorzystywane mają być Studio Koncertowe Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego oraz Teatr Palladium przy ul. Złotej.
Właśnie w Studiu Polskiego Radia, 3 października 2015 roku, zaplanowano organizację Wielkiej Gali Operowej 10-lecia Mazowieckiego Teatru Muzycznego pod nazwą „II Bitwa tenorów na róże”. Zapewne melomani będą usatysfakcjonowani tym, co usłyszą i zobaczą.
Życzę nowej Pani Dyrektor, Alicji Węgorzewskiej, oraz całej Załodze Mazowieckiego Teatru Muzycznego sukcesów w dalszej popularyzacji pięknej odmiany muzyki.
Roman Soroczyński
29.09.2015 r.
