Zbigniew T. Szmurło
Kazimierz Pawlak
Urodził się w 1957 r. w Tychach. Jest absolwentem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu (ceramika artystyczna) i Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (PWSSP) we Wrocławiu, gdzie studiował w latach 1977-1982 na Wydziale Ceramiki i Szkła. Dyplom z zakresu szkła artystycznego w pracowni prof. Zbigniewa Horbowego w 1982 r. Po studiach pozostał na macierzystej uczelni. W latach 1996-2002 był dziekanem Wydziału Ceramiki i Szkła ASP we Wrocławiu, a obecnie jest profesorem i prowadzi jedną z pracowni dyplomujących.
Artysta uczestniczył w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą (m.in. w Japonii, Niemczech, Francji, USA). Na swoim koncie ma także kilka zagranicznych wystaw indywidualnych, a także udział w kilkunastu międzynarodowych sympozjach i konferencjach szkła artystycznego. Był stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki w Czechach (1988), w Creative Glass Centem of America w Millville, New Jersey (1994), przebywał jako zaproszony artysta w studio szklarskim rodziny Morin w Dieulefit we Francji (1998).
Jest laureatem kilku znaczących nagród: brązowy medal „Kristallnacht Competition” – Filadelfia, USA (1992); nagroda Kiohey Fujity, Kanazawa – Kanazawa, Japonia (2001); nagroda Spółdzielni Rękodzieła Artystycznego w Bolesławcu – „Szkło c.d.” – Arsenał, Wrocław (2003); nagroda główna Prezydenta Miasta Wrocław – „Design – Antydesign” – Muzeum Architektury, Wrocław (2009).
Kazimierz Pawlak należy do tej grupy artystów, których pasjonują twórcze podróże dokonywane rzeczywiście, jak i w świecie fantazji – połączone z mozolna pracą i odkryciami, zmierzającymi do ukazywania swojej bogatej wyobraźni twórczej. Od lat poszukuje najbardziej adekwatnych do jego wrażliwości rozwiązań formalnych i dokonuje mozolnej układanki z różnych elementów szkła. Możliwe, iż jest to swoista „gra w szkło”, jak sam artysta to określił, nazywając tak jedną ze swoich wystaw indywidualnych z okazji 25-lecia działalności artystyczno-dydaktycznej.
Artysta z delikatnego, kruchego i podatnego na uszkodzenia materiału tworzy odważne kompozycje, kreując w nich świat bardzo ciepłych szklanych obiektów. Opowiada w nim właśnie o swoich fascynacjach i odkryciach. Stara się szkło, jakże często traktowane w kategoriach czysto użytkowych, czy estetycznych, zmusić do uległości i wydobyć z niego ukrytą energię, grę przypadkowych spotkań i skojarzeń. Sztuka Kazimierza Pawlaka jest procesem nieustającym, trwającym, a sam twórca zaprasza do dialogu, zachęcając do odnajdywania wciąż nowych światów, a także do refleksji i wyciągania wniosków. Przez cały czas konfrontuje swoją sztukę z gustami, wrażliwością odbiorców, a także działaniami swoich kolegów – artystów.
Kazimierz Pawlak wydobywa magię tajemnicy a zarazem piękno zaklęte w szklanych kompozycjach malarsko- rzeźbiarskich. Zaskakuje nas równie samymi tytułami prac („Oko bóstwa”, „Ciemna stron słońca”, „Wiatry mórz południowych”, Upadek Ikara”, „Coś z Cezanne’a”, “Halny”, “Blue In Blue”, “Czerwony Atak”, „Koniec Pociągu”, “Księżyc Ponad Pomarańczową Rzeką”, “Pałac Lodowatego Serca”, “Lody na patyku”, “Smoczy Las”, “Tęczowy dysk”).
Początkowo tworzył Kazimierz Pawlak kompozycje powstające poprzez obróbkę szkła na zimno. Z czasem zaczął łączyć ulubione przez siebie szkło optyczne z innymi materiałami – z kamieniami, metalem. Po pewnym czasie zerwał z monotonną kolorystyką szkła optycznego, zaczął wprowadzać zdecydowane, żywe kolor, a przezroczystość transparentność materiału stała się z czasem bardziej gęsta, kolorystycznie soczysta, nasycona i nieprzejrzysta. Odnosi się wrażenie, że artystę bardzo „uwierało” ograniczenie kolorystyczne szkła optycznego. Kiedy do głosu doszła jego wrażliwość malarska – nastąpiło znaczne ożywienie palety, a kompozycje zostały wzbogacone o zdecydowany, odważnie zestawiane kolory.
Kazimierz Pawlak jest prekursorem w Polsce techniki pâte de verre i pâte de cristal, które zaczął stosować w swojej twórczości na przełomie lat 80 i 90 ubiegłego wieku. Z dużym upodobaniem stosuje antyczną technikę szklarską pâte de verre która wywodzi się ze starożytnego Egiptu. W specjalnie przygotowanych formach stapia zmielony na pył materiał szklarski, uzyskując zaskakujące nowatorskie wręcz efekty końcowe.
Chętnie korzysta z wzorców sztuki antycznej, która inspiruje jego twórcze działania. Monochromatyczne kompozycje z elementami bram, łuków, kolumn – stanowią ważny cykl w jego twórczości. Z kolei zauroczenie włóknem szklanym, którego tajniki stara się zgłębić, doprowadziły do powstania nader wyrafinowanych form organicznych – świetlistych i na wskroś współczesnych kokonów.
Ograniczając w sposób świadomy bogactwo swojej fantazji, ukazuje najbardziej istotne elementy formy i koloru. Mistrz sztuki ognia w swoich artystycznych kompozycjach dąży do poetyckiej syntezy. Ograniczając w sposób świadomy bogactwo swojej fantazji, ukazuje najbardziej istotne elementy formy i koloru. Jego kompozycje są nie tylko światem magii i iluzji, ale także czymś fizycznie realnym, istniejącym obiektywnie, towarzyszącym nam w przestrzeni życia codziennego.
Zbigniew T. Szmurło
Fotografie pochodzą ze strony artysty – http://www.pawlakglass.pl/
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
