Paweł Krupka
Wiosna Poezji na Litwie
27 maja zakończył się LIII międzynarodowy festiwal Poezijos Pavasaris – Wiosna Poezji. To nie tylko jeden z najstarszych w Europie festiwali poetyckich, lecz przedsięwzięcie organizowane z ogromnym rozmachem na terytorium całej Litwy oraz w kilku innych krajach europejskich i nie tylko. W tym przedsięwzięciu, imponującym w kontekście rozmiarów kraju, Związek Pisarzy Litwy współpracuje z krajowymi instytucjami kultury i stowarzyszeniami społecznymi, a także z litewską diasporą na świecie oraz akademickimi lituanistami. Spotkania z poezją litewską trwały przez dwa tygodnie maja we wszystkich większych miastach Litwy, w kilkudziesięciu mniejszych miejscowościach oraz w Irlandii, Polsce, Rosji, Szwajcarii i USA. W Polsce odbyło się w ramach Wiosny Poezji aż sześć prezentacji: 16 maja w Puńsku, Sejnach i Suwałkach, 17 maja w Puńsku i Warszawie i 18 maja w Warszawie. Polskę odwiedziła trójka litewskich poetów, niedawny prezes Związku Pisarzy Litwy Antanas A. Jonynas oraz dwoje twórców reprezentujących młodsze pokolenie, Agne Zagrakaltyte i bardzo popularny autor piosenek poetyckich Domantas Razauskas. W stolicy litewscy poeci przedstawili swoją twórczość w bibliotece UW oraz w Muzeum Warszawskiej Pragi.
Prezentacje festiwalowe odbyły się w pałacach, muzeach, teatrach, bibliotekach, a także w świątyniach i klasztorach. Między innymi w domu Sióstr Miłosierdzia na wileńskim Antokolu, gdzie przed laty mieszkała i przeżywała swe wizje Św. Faustyna, odbył się wieczór poezji sakralnej. Zagranicznymi gośćmi festiwalu byli w tym roku poeci z Białorusi, Danii, Grecji, Meksyku i Szwajcarii. Laureatem Wiosny Poezji został Almis Grybauskas, wszechstronny pisarz i tłumacz, głównie literatury czeskiej, ale także innych literatur słowiańskich, wśród nich dzieł Czesława Miłosza. Z zawodu nauczyciel, przez wiele lat pracował także jako dziennikarz i wykładowca akademicki. W ubiegłych latach laureatami festiwalu byli czołowi litewscy poeci. Pierwszym w 1965 roku został Justinas Marcinkevičius, zaś poprzednim, ubiegłorocznym, popularny w świecie, także w Polsce, intelektualista Tomas Venclova.
Prosta, faktograficzna relacja nie oddaje walorów i atmosfery festiwalu. Aby docenić litewską Wiosnę Poezji, trzeba ją po prostu przeżyć, a mi ta wspaniała literacka przygoda latoś przypadła w udziale. Pragnę więc podzielić się z Czytelnikami najciekawszymi i najbardziej trwałymi wrażeniami z festiwalu. Po pierwsze, skupia on większość litewskiego środowiska literackiego, autorów z różnych pokoleń i ze wszystkich regionów kraju, reprezentujących różne podejścia do twórczości poetyckiej oraz jej przedstawiania. Po drugie, wszystkie prezentacje festiwalowe są starannie przygotowane i wyreżyserowane. Nie ma w nich nudy, improwizacji i chaosu, które zazwyczaj odstraszają postronnych widzów od wielu naszych imprez literackich. Recytacje są staranne, przemyślane i dopracowane, muzyka właściwie dobrana, nie ma dłużyzn, nudnych wstępów, dygresji i komentarzy. Wszystkie prezentacje są wartkie, spójne i porządnie wyreżyserowane. To wszystko sprawia, że zainteresowanie publiczności festiwalem jest znacznie większe niż w innych krajach, w których zdarzało mi się uczestniczyć w tego rodzaju wydarzeniach.
Miałem okazję uczestniczyć w licznych elementach programu Wiosny Poezji w Wilnie i jego najbliższych okolicach. Wszystkie wyróżniały się ciekawym programem, sprawną organizacją i dobrą frekwencją. Wyobrażam sobie, że podobnie było w innych miastach, a także w mniejszych miejscowościach. Myślę, że zagraniczni goście, którzy odwiedzili Wilno, wynieśli z litewskiego festiwalu wrażenia zbliżone do moich, prezentując swą twórczość wobec publiczności naprawdę licznie zgromadzonej w zabytkowych wnętrzach muzeum wzornictwa u stóp książęcego zamku. Entuzjastyczne relacje kolegów z Grecji i Meksyku usłyszałem na żywo po prezentacji. Należy zatem z całego serca powinszować Związkowi Pisarzy Litwy i jego nowo wybranej prezesce Birute Jonuškaite, skądinąd zasłużonej tłumaczce polskiej literatury, osiągniętego sukcesu.
Paweł Krupka
