Rekomendacje książkowe Krzysztofa Lubczyńskiego
Alfred, niemowlę, które nigdy nie płakało
Jego charakterystyczną pulchną, misiowatą sylwetkę leciwego wujcia zobaczyłem po raz pierwszy w telewizji, w drugiej połowie lat sześćdziesiątych, gdy pojawiał się z krótką przemówką poprzedzającą każdy kolejny odcinek kryminalnego serialu „Alfred Hitchcock przedstawia”, którego odcinki można dziś zobaczyć w Internecie. Był jednym z nielicznych twórców kina adresowanego do masowego widza, kina sensacyjnego, kryminalnego, który znalazł się w jednym szeregu z wielkimi mistrzami kina artystycznego. Potrafił bowiem gatunek kryminalny, thriller, suspens, horror podnieść do wysokiego poziomu artystycznego, czyniąc z intryg sensacyjnych pole do filozofowania i psychologizowania na ekranie, do badania ludzkiej natury i jej mrocznych zakamarków. Taką bowiem warstwę można znaleźć w każdym z jego filmów, zwłaszcza tych największych, jak „Rebeka”, „Urzeczona”, „39 kroków”, „Północ, północny zachód”, „Psychoza”, „Ptaki”, „Intryga rodzinna”. Jako bohater biografii Petera Ackroyda jawi się jako postać oryginalna, ekscentryczna, osobliwy dziwak. Ackroyd skoncentrował się jednak nie na prywatnej biografii mistrza suspensu, czy mistrza filmów grozy, jak go nazywano, lecz na twórczości, na pracy filmowej. Przy tym jednak autor biografii ciekawie pokazał psychologiczne uwarunkowania, lęki, obsesje, kompleksy, które popchnęły „Hitcha” do zajęcia się reżyserią w tym akurat gatunku. W zalewie biografii reżyserów, aktorów, pisarzy i wszelakiego rodzaju sławnych postaci biografia Hitchcocka autorstwa Ackroyda zdecydowanie wysuwa się na czoło swoim poziomem. Rekomenduję ją więc z pełnym przekonaniem, nie tylko miłośnikom filmów mistrza.
Peter Ackroyd – „Alfred Hitchcock”, tłum. Jerzy Łoziński, Wyd. Zysk i s-ka, Poznań 2017, str. 334, ISBN 978-83-65521-79-8
—
Dąbrówka, żona Mieszka
Opowieść o Dobrawie z Przemyślidów, czyli czeskiej księżniczce Dąbrówce, która poniekąd w łoże małżeńskie wniosła Mieszkowi, księciu Polan chrześcijaństwo. Nie jest to jednak opowieść o tematyce stricte historycznej czy politycznej, lecz próba rekonstrukcji psychiki kobiety skomplikowanej i wrażliwej, włącznie ze sferą jej życia erotycznego. Bardzo zręcznie napisana, zajmująca opowieść do czytania bez większych artystycznych pretensji, ciekawa wariacja, fantazja na temat czasów tak zamierzchłych, że trudno o nich wiele orzec w płaszczyźnie wykraczającej poza nagie, znane z podręczników fakty.
Janina Lesiak – „Dobrawa pisze CV”, wyd. MG, Warszawa 2016, str. 197, ISBN 978-83-7779-322-0
—
Ten wspaniały Tom
„Daughter of darkness”, „She is a lady”, „Dalilah”, „Sexbomb” – te słynne wykonania Toma Jonesa nigdy nie wymkną mi się z muzycznej pamięci. Miał wspaniały, dźwięczny, pojemny głos, zawierający w sobie tony niskie i wysokie. W jego wokalu było coś monumentalnego, to był wspaniały pop przełomu lat 60-tych i 70-tych. Na szczyty sławy i pieniędzy, o których mowa w tytule zawędrował Jones z walijskich nizin społecznych. W swojej autobiografii o tym wszystkim zajmująco opowiada. Polecam, zwłaszcza miłośnikom jego muzy, bo szczególnie dla nich to bogactwo zdarzeń i personaliów będzie interesujące.
Tom Jones – „Na szczyt i z powrotem. Autobiografia”, tłum. Jakub Michalski, Wyd. Qui Pro Quo, Kraków 2016, str. 399, ISBN 978-83-7924-623-6
—
Dwaj panowie B.
„Kto ty jesteś? Polak mały” – pytał i odpowiadał w swoim słynnym wierszyku-deklaracji patriotycznej Władysław Bełza. Z tego rodu pochodzili bohaterowie książki Grzegorza Wiśniewskiego, Igor Bełza i jego syn Światosław, Rosjanie z polskimi korzeniami. Wraz z synem stworzyli wspaniały duet ludzi kultury, zasłużonych ogromnie nie tylko dla kultury rosyjskiej, ale także dla popularyzacji kultury polskiej w Rosji. Igor Bełza był jednocześnie uczonym i artystą, muzykologiem, literaturoznawcą, kompozytorem. Był też wybitnym znawcą twórczości Fryderyka Chopina. Wiśniewski nakreślił historię życia i twórczości obu Bełzów z imponującą erudycją, na bogatym tle życia kulturalnego Polski i Rosji (i ZSRR), i ich wzajemnych relacji i związków, zawierając w ramach niewielkiej objętości książki ogrom faktów, zjawisk, personaliów, oparty na bogatej kwerendzie archiwów. Bardzo interesująca, godna polecenia lektura.
Grzegorz Wiśniewski – „Między Polską i Rosją. Igor i Światosław Bełzowie”, Wyd. Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku, Oficyna Wydawnicza Aspra, Warszawa 2016, str. 149, ISBN 978-83-7549-265-1/ ISBN 978-83-7545-703-2
