Janusz Termer
Kierc sam na scenie
Ukazała się trzynasta publikacja z serii „Czarna Książeczka z Hamletem” nakładem Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru i Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Tym razem bohaterem książeczki jest BOGUSŁAW KIERC. Autorem monografii jego teatru jednoosobowego, Zakochany pielgrzym. Samogry Bogusława Kierca, jest Tomasz Miłkowski, który przed kilku laty w tej samej serii opublikował monografię Teatr Siemion (2009), a wraz z Wiesławem Gerasem był pomysłodawcą zbioru Czy teatr jednego aktora jest teatrem ubogim (2011).
Zastanawiano się nieraz, kim Bogusław Kierc jest przede wszystkim: poetą czy aktorem? A może w jeszcze większym stopniu urodzonym pedagogiem? Jednak swoją biografią artystyczną Bogusław Kierc zaświadcza, że takie pytania i podziały nie mają większego sensu – jedyność, pojedyńczość Kierca polega na integralności tych trzech fundamentalnych nurtów twórczości, jego sztuki życia. Potwierdza to w tej książeczce Tomasz Miłkowski, który ukazuje drogę artysty, jaka prowadziła do jego indywidualnego, oryginalnego, będącego znakiem osobowości artysty, do jego samogry.
Pierwszą część książki wypełnia biografia artysty, która prowadzi do gniazda rodzinnego, przez okres dojrzewania i studiów po czasy najnowsze, będąca barwną opowieścią o jego doświadczeniach teatralnych i literackich. Część druga poświęcona została analizie myśli teatralnej Kierca, ze szczególnym uwzględnieniem teatru jednego aktora. Cześć trzecia przynosi opis i ocenę jego monodramów od debiutanckiego monodramu Śmieszni z gniewu, a z bólu tak bliscy po samogrę Manatki. Całość dowodzi, jak odrębnym i oryginalnym zjawiskiem w historii teatru jednego aktora jest twórczość Bogusława Kierca.
Bogusław Kierc (ur. 22 stycznia 1943 r. w Bielsku-Białej) – aktor, reżyser, pedagog, poeta, krytyk literacki, wydawca utworów Rafała Wojaczka, dramaturg, scenarzysta. Po ukończeniu krakowskiej PWST od 1967 – z przerwami na pracę w teatrach Rzeszowa, Zielonej Góry i Wałbrzycha – związany z Wrocławskim Teatrem Współczesnym; w latach 1990-92 dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie. Od 1998 współpracuje z Teatrem Logos przy Kościele Rektoralnym Środowisk Twórczych w Łodzi. W stanie wojennym związany z opozycją demokratyczną. Wydał ponad 20 tomików poezji, m.in. Nagość stokrotna (1971), Źródło światła (1988), Zaskroniec (2003), Plankton (2006), Manatki (2013); autor szkiców Przyboś i (1976), Teatr daremny (1980), Wzniosły upadek anioła (1992), Bazgroły dla składacza modeli latających (2012). W teatrze jednego aktora debiutował spektaklem opartym na poezji Juliana Przybosia Śmieszni z gniewu, a z bólu tak bliscy (1972), Przybosiowi poświęcił też spektakl Wzniosły upadek anioła (1991). Zrealizował także autorskie monodramy Zaskroniec (2003) i Manatki (2013), a także spektakle jednoosobowe na podstawie poezji Adama Mickiewicza – Z Tobą ja gadam (1987), Mój trup (2008). W filmie pojawił się po raz pierwszy już z podczas studiów w roli Krzysztofa Cedry w Popiołach Andrzeja Wajdy. Jego żona Danuta jest scenografką; mają troje dzieci (Miłosław, Julia, Franciszka). Uhonorowany m.in. Nagrodą PolCul Foundation, Medalem im. Anny Kamieńskiej, Nagrodą im. Jana Dormana, Medalem Gloria Artis. Kawaler Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta).
Tomasz Miłkowski, dziennikarz, krytyk teatralny i literacki, redaktor czasopism. Autor kilkunastu książek edukacyjnych, m.in. Praktycznego słownika terminów literackich (1995), Szkolnego słownika teatralnego (2000), Leksykonu dzieł i tematów literatury powszechnej (2002). Współautor (z Barbarą Henkel) książki o teatrze jednoosobowym Aktor obnażony (1986), autor monografii Teatr Siemion (2009), Andrzej Rozhin: Wybrałem teatr (2011), Teatr Norwida (2013), redaktor i współredaktor wielu publikacji teatralnych, m.in.: Czy teatr jednego aktora jest teatrem ubogim (2011), Transformation: the Polish Theatre after 1989 (2011), Boy Award Winners. 2001–2011 (2012). Od 2000 roku przewodniczy polskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (AICT/IACT), od 2003 roku członek Komitetu Wykonawczego tej organizacji, a od 2012 jej wiceprzewodniczącym. Redaktor naczelny kwartalnika internetowego „Yorick”, stale współpracuje z tygodnikiem „Przegląd” i miesięcznikiem „Stolica”, członek redakcji międzynarodowego czasopisma „Critical Stage”. W Akademii Teatralnej prowadzi zajęcia z pisania o teatrze. Od czterdziestu lat związany z ruchem teatrów jednego aktora.
J.T.
