Galerie (8)
Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie, jako XIV-wieczny zamek gotycki, został wybudowany dla administratora dóbr kapituły warmińskiej, gdzie w latach 1516-1521 funkcję tę pełnił tu Mikołaj Kopernik – najsłynniejszy jego administrator. Do dziś jeszcze na ścianie krużganka pozostała unikalna pamiątka po jego pobycie – własnoręcznie wykonana doświadczalna tablica astronomiczna, a w zbiorach Biblioteki przechowywany jest inkunabuł medyczny, z którego korzystał.
– Od 1945 roku Zamek kapitulny staje się Muzeum Warmii i Mazur, obecnie instytucja Województwa Warmińsko-Mazurskiego, a prowadzona od ponad dwudziestu lat przez Janusza Cygańskiego, jest jednocześnie miejscem administracyjnym Oddziałów Muzeum Warmii i Mazur. Stąd mamy tu stałe galerie wystawiennicze w salach zamkowych oraz zmienne, jak np: Galeria Jednego Obrazu, Wieczory Zamkowe, Warsztaty Bałtyńskie, Pokazy Muzealiów zakonserwowanych, zakupionych czy ofiarowanych, Wieczory wspomnień bądź Cavaty zamkowe, gdzie np: 17 lutego Paweł Błażewicz będzie mówił, co można wyczytać z listów związanych z Mikołajem Kopernikiem, a np: 17 marca dr. Grażyna Kobrzeniecka-Sikorska będzie mówiła o ikonie Sądu Ostatecznego, a po odczytach, zawsze odbywa się koncert zespołu Pro Musica Antiqua. Następny oddział, to:
– Dom „Gazety Olsztyńskiej”, gdzie znajdziemy stałą wystawę ukazująca życie codzienne na warmińskiej wsi; galerię zdjęć: „Boże Narodzenie na Warmii” oraz „Szkice do dziejów miasta”, a tematem są zasłużeni ludzie i pamiątki o nich, m.in: Jan z Łajs, Mikołaj Kopernik, Albert Nowowiejski, Erich Mendelssohn, Feliks Nowowiejski, Maria Zientara-Malewska, Emilia Sukertowa-Biedrawina, Eugenia Śnieżko-Szafnaglowa, Henryk Panas. Marian Bublewicz i inni.
– Muzeum Przyrody, to przede wszystkim stała wystawa o zoo-przyrodzie Warmii i Mazur oraz okolicznościowe wystawy i prelekcje, jak np.: dnia 6 lutego br, odbędzie się prezentacja filmów Sławomira Wąsika: „Bug – przyrodnicza perła Polski” i „Ssaki Polski – w leśnych ostępach”.
– Muzeum w Lidzbarku Warmińskim również prezentuje stałe wystawy oraz zmienne, jak np.: czwartkowe podwieczorki, czy 3 lutego „Spotkanie w 278 rocznicę urodzin XBW Ignacego Krasickiego”, a 3 marca wernisaż wystawy „Artyści z kręgu szkoły wileńskiej XIX/XX. Wystawa ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur” – m.in. obrazy artystów tej proweniencji, jak: Kazimierz Kwiatkowski, Tymon Niesiołowski czy Bronisław Jamont.
– Galeria „Zamek” w Reszlu, to przede wszystkim galeria rzeźb Adama Myjaka oraz od 20 stycznia br. wystawa „Mistrz i uczeń”, czyli wystawa wykładowców i studentów Wydziału Sztuki UWM w Olsztynie.
– Muzeum im. J. G. Herdera w Morągu, to przede wszystkim galeria zdjęć „Historii Muzeum” jako rezydencji pałacowej do 1945 roku i odbudowanej w latach 1975-1985 staraniem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; oraz „Wigilia u Herdera” – filozofa, pisarza i duchownego epoki Oświecenia.
– Muzeum Mazurskie w Szczytnie prowadzi stałe wystawy: „Kultura ludowa Mazurów: prawa roli i hodowla. Rybołówstwo. Ciesielstwo. Gospodarstwo domowe. Tkactwo. Ceramika”; „Ludowe kafle mazurskie”; „Meble i tkaniny mazurskie” oraz „Szczytno i okolice w przeszłości”. Z wystaw czasowych zaś mamy: „Sportowe życie Szczytna. Migawki z dawnych lat” oraz „Fotograf Szczycieński” – pokonkursowa prace fotografów z terenu miasta i jego okolic. A muzeum czynne jest w sezonie od maja do września codziennie od 9 do 17, zaś po sezonie od 8 do 16.
– Muzeum w Mrągowie posiada również wystawy stałe: „Okolice Mrągowa w pradziejach” – wystawa archeologiczna, oraz „Ernest Wiechert 1887-1950” – niemieckiego pisarza urodzonego w leśniczówce Piersławek a zmarłego w Szwajcarii. Znakomitego autora „Dzieci Jerominów”, „Pani Majorowa, „Proste życie” czy „Lasu umarłych” – wspomnień pisarza z pobytu w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, a przetłumaczonych w latach 70 i 80 na język polski. Ponadto w Muzeum w Mrągowie ostatnio trwała wystawa sezonowa do stycznia br.: „Militaria XIX i XX wieku” z naprawdę ciekawymi eksponatami, jako historia polskiej myśli wojskowej, a została przeniesiona z Zambrowa – Regionalnej Izby Historycznej i jej militariami związanymi z Wojskiem Polskim II RP.
I to byłoby na tyle, jako że za tydzień będzie jeszcze mowa tylko o olsztyńskiej BWA, jako zwieńczeniem Galerii z okazji obchodzonej w tym roku 660-leciem Miasta Olsztyna.
Galerie (3)
Olsztyńskie galerie wystawiennicze dla zawodowych, i nie tylko, plastyków trzeba wymienić również sklepy z akcesoriami artystycznymi bądź też sklepy artystyczne; a są to:
– przede wszystkim najstarszy sklep olsztyńskich plastyków przy ul. 1 Maja 16, to Joko PHU Sklep, gdzie prócz galanterii artystycznej znajdziemy również galerię z obrazami członków okręgu olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków: bardzo różnorodną pod względem formy i treści, co przydaje sklepowi ciekawy klimat i przysparza różnorodnych klientów, nie tylko zawodowych plastyków czy grafików.
– „Art. Deco” Galeria przy ul. Wilczyńskiego 6a/37 pomieszczona w olsztyńskiej dzielnicy Jaroty, jest nadal przystanią dla młodych twórców zrzeszonych i początkujących, i jako jedyna Galeria tak daleko wysunięta od centrum; stąd też staje się ozdobą tej dzielnicy, gdzie z przyjemnością do niej zaglądam po sąsiedzku, gdzie mieszkam.
– Przy ul. Warszawskiej w Olsztynie mamy trzy galerie, a mianowicie: przy Warszawskiej 2 – Galeria Ella Art, również sprzedająca i wystawiająca szkło artystyczne, zaś przy Warszawskiej 22 – Galeria S.C. oraz przy Warszawskiej 26 Galeria Centrum, wystawiająca malarstwo olsztyńskich plastyków, których siedziba wraz z Galerią wystawienniczą mieści się przy ul. Zamkowej 2a jako Okręg Olsztyński Związku Polskich Artystów Plastyków.
– Art. Galeria ma swą siedzibę przy ulicy Grunwaldzkiej 3, zbieżną z ulicą Warszawską, tuż przy rzece Łynie w centrum miasta.
– Ulica Kołłątaja w Centrum też nieźle jest obsadzona w galerie, a mianowicie: przy Kołłątaja 14 posiada swą siedzibę i salę wystawienniczą wraz z kawiarnią Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP. Przy Kołłątaja 20 „U Artystów” to jednocześnie restauracja i kawiarnia oraz gościnna siedziba olsztyńskiego oddziału Związku Literatów Polskich, gdzie wystawiają swe dzieła również „Satyrycy kreski i pędzla” nie tylko z całego województwa warmińsko-mazurskiego – jak ich żartobliwie określam. A tuż obok zaś przy Kołłątaja 19 ma swą siedzibę Galeria Autorska Rękodzieło na piętrze.
– Przy zbiegu ulicy Kołłątaja z Okopową 15 ma swą siedzibę Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, gdzie mieści się klub oraz Galeria sztuki, rzeźby, grafiki i fotografii, o czym pisałem w ubiegłym roku.
– Przy Północnej Bramie Miejskiej istnieje sklep i galeria wystawiennicza, teraz nieco przysłonięta przez wykopki archeologiczne związane z obronną basztą średniowiecznego Olsztyna.
– Wejście i hol do Starego Ratusza jako Biblioteki Miejskiej, służy również od wielu lat jako salon wystawienniczy fotografów, malarzy, rzeźbiarzy czy współczesnych konceptualistów, bowiem szklane przykrycie na wysokości piętra, doskonale nadaje się do tego typu akcji plastycznych, a że stanowi centrum Starego Miasta – ma ogromne wzięcie tak u publiczności jak i artystów wszelkiej maści.
– Niezwykła wydaje się również Pracownia Plastyczna, Rzeźba, Malarstwo i Konserwacja istniejąca w Olsztynie przy ul. Mickiewicza 13a, o czym warto się przekonać, zaglądając do niej, tym bardziej że mieści się w kręgu Starego Miasta.
– Państwowe urzędy również okazjonalnie proponują artystom swe podwoje do wystaw okolicznościowych. Jednak na szczególną uwagę zasługuje Galeria Marszałkowska znajdująca się na II piętrze Urzędu Marszałkowskiego przy ul. Emilii Plater 1, gdzie jej fachową obsługą wystawienniczą zajmuje się Centrum Edukacji i Informacji Kulturalnej w Olsztynie, a aktualnie od 28 stycznia br., wystawia swe prace fotograficzne Mirosław Bojenko p.t. „Kapliczki Warmińskie”.
– Na uwagę zasługują również poszczególne Domy Kultury znajdujące się w gestii zarządów spółdzielni mieszkaniowych, mające sale wystawiennicze tak dla amatorów, jak i artystów zawodowych, jak na przykład: „Na Górce” przy ulicy Wańkowicza 9 oraz Klub Kultury „Akant” przy ulicy Kanta 11 Spółdzielni Mieszkaniowej Jaroty; ponadto istnieje Spółdzielczy Dom Kultury „Akces” przy ulicy Pana Tadeusza 6A, oraz Dom Kultury „Agora” przy ulicy Żołnierskiej 45a. Stąd nie od rzeczy ma się niżej wymieniony:
– Pałac Młodzieży, obecnie kierowany przez Iwonę Pawlak-Łazicką przy ul. Emilii Plater 3, poświecony w całości m.in. edukacją plastyczną dzieci i młodzieży, mający profesjonalne pracownie prowadzone są przez artystów plastyków, no i oczywiście po temu odpowiednie sale wystawiennicze, o czym informuję nie bez kozery, jako że jest to placówka przygotowująca również przyszłych, profesjonalnych odbiorców sztuk artystycznych.
– Nie inaczej ma się również z Państwowym Liceum Plastycznym im. Erich Mendelssohna istniejące przy ul. Partyzantów 85, a kierowane przez Aleksandra Kuberskiego, przygotowująca profesjonalnie przyszłych, można powiedzieć, studentów na Wydział Sztuki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego czy innych wyższych szkół plastycznych w kraju i zagranicą, i mające swoją profesjonalną galerią wystawienniczą.
– Na zakończenie informacji o olsztyńskich Galeriach, chciałbym poinformować, że w tym tygodniu otwiera w Olsztynie swe podwoje nowa galeria fotograficzna w klubokawiarni filmowej Awangarda Bis przy Targu Rybnym, której pomysłodawcą jest prof. Janusz Połom, artysta oraz wykładowca Instytutu Sztuk Pięknych na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Swoje prace zaprezentuje od 31 stycznia br., Agnieszka Anna Nowacka – studentka wydziału sztuki – jako „Nocny Trans”, i będzie to jej debiut wystawienniczy; zatem do zobaczenia w Awangardzie Bis. A wszystkiemu temu póki co, sekunduje broszurowe wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Olsztynie, kierowane przez pasjonata Wojciecha Lewandowskiego.
Warto jeszcze dodać, że również większość kawiarń, pubów czy restauracji w mieście, również po znajomości udostępnia swe ściany wystawom plastycznym, traktując to jako i ozdobę lokalu, jak i pewnego rodzaju mecenasostwo artystyczne dla miejscowego środowiska artystycznego, czego liczne przykłady znajdą sami Olsztynianie, jak i przybysze spoza Olsztyna.
Nie od rzeczy również będzie przypomnieć, że poszczególne miasta województwa warmińsko-mazurskiego mają swe Domy Kultury goszczące wystawy artystów profesjonalnych, jak na przykład: Bartoszycki Dom Kultury, Ełcki Dom Kultury, Galeria Zamek w Nidzicy, Galeria K2 w Gołdapi, „Mazury Garbate” – Regionalny Ośrodek Kultury w Olecku czy osławione Centrum Sztuki – Galeria El w Elblągu pod dyrekcją Jarosława Demisiuka, znajdująca się w XIII-wiecznym podominikańskim kościele uratowanym w latach 60-tych ubiegłego wieku przed rozbiórką przez Gerarda Bluma-Kwiatkowskiego, a wydająca własne katalogi czy druki ulotne związane ze swą działalnością wystawienniczą.
W następnym, ostatnim cyklu, będzie mowa o Zamku olsztyńskim oraz BWA – jako o prestiżowych galeriach wystawienniczych Olsztyna.
Józef Jacek Rojek
