Omawiana książka: Olga Tokarczuk, “Księgi Jakubowe”
Zajawka: grube tomiszcze, ale pięknie się czyta, choć może potrzebna przerwa w czytaniu po pewnej partii lektury.
Słowa kluczowe: Opowieść o sekcie Frankistów, z których Jakub Frank miał być nowym Mesjaszem; w łonie samego judaizmu frankizm budził spore kontrowersje; Autorka korzysta z licznych źródeł; W książce zamieszczone są poszczególne księgi – np. księga mgły, księga piasku; W poruszonych sprawach historycznych można się zgubić – ważne, żeby znać tło historyczne epoki, żeby tę książkę lepiej zrozumieć; Wielka Kosmogonia – sięgnięcie do Jungowskiego archetypu Wielkiej Księgi; Przyjemność tekstu – podążanie za zmysłowym językiem Olgi Tokarczuk, opisującym człowieka holistycznie – zarówno w jego popędowości, jak i tęsknocie za transcendencją; Ciekawe przedstawienie ks. Benedykta Chmielowskiego; Pisanie z wnętrza Księgi – zawarta jest ambicja księgi; dzieła bardziej pojemnego według formuły Miłosza; zestawienie Mesjasza – Franka – z Schulzowskim Mesjaszem – wyjętym z wnętrza myślenia mityzacyjnego; U Tokarczuk Mesjasz historyczny, który równocześnie jest mityzowany; Napięcie między tym, co mityzowane, a tym, co historyczne – przenikanie się i utworzenie tego, co nazwałem Kosmogonią Księgi;
Przedstawienie ludzkiego życia, jako procesu dochodzenia do prawdy; proces bolesny; Fragment o bohaterce Jencie, będącej po stronie tego, co historyczne, będące po stronie rozpadu, z drugiej strony dążenie Mesjańskie, do tego, co mityczne, do światła; Mitologiczne cudotwórstwo;
Historia ożywia w micie; Zmysłowy język Tokarczuk opisuje pewne procesy historyczne, jak również fizjologiczne w człowieku – np. popęd do seksualności, do kart, do wina – człowiek jako istota popędowa i jednocześnie silnie zmitologizowana – w człowieku jest pragnienie i dążenie do mitu; Kategoria melancholii: z jednej strony ekstaza mitu, wybuch światła w ciemności historii, a z drugiej biologizm, dążący do rozpadu, modlitwa o ekstazę światła; Postać Jakuba Franka wynika z pragnienia mitycznej ekstazy światła; ukazanie tęsknoty religijnej człowieka; To, co ocala, to literatura, opowieść, narracja; Tworzenie historii życia ludzkiego na styku mitycznej ekstazy światła i biologicznego rozpadu historii; Tęsknota Mesjańska w sposób najistotniejszy konstytuuje nasze człowieczeństwo;
