Książka o teatrze.
Historia powstania kieleckiego teatru w 1877 roku, jest pozytywistyczno-romantyczna i brzmi jak fikcja powieściowa, wymyślona przez Bolesława Prusa. Oto kielecki Wokulski, browarnik (dziś byśmy powiedzieli „biznesmen”) i przedsiębiorca, Ludwik Stumpf, zakochał się w aktoreczce warszawskiej. Aby mieć ukochaną blisko siebie i jednocześnie sprawić jej satysfakcję zawodową… wybudował dla niej teatr w Kielcach. Iście królewski gest!
Częstym gościem w „Teatrze Ludwika” (jak go nazywano) był młody Stefan Żeromski. Tu kształtował się jego gust jako przyszłego dramaturga.
Kielecki teatr zawsze stał w centrum kulturalnych wydarzeń miasta. W okresie międzywojennym, na tzw. gościnnych występach, pokazywały się tu gwiazdy stołecznych scen. Sławny stał się zwłaszcza po wojnie, kiedy prowadzili go państwo Byrscy, wówczas o kieleckim teatrze głośno było w całej Polsce. Małżeństwo Byrskich podjęło się nawet, jako pierwsi w kraju, wystawić sztukę Gombrowicza, ale znakomity Autor, przebywający wówczas w Argentynie, przestraszył się, że prowincjonalna placówka to nie jest dostateczna promocja dla jego sztuki.
W dniu 5 kwietnia b. r. w kieleckim teatrze odbyła się promocja książki pt. „Obszar zaczarowanej baśni”, poświęconej historii i współczesności tejże placówki, autorstwa Zyty Trych, kieleckiej pisarki i długoletniej prezes Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach.
Podczas promocji książki głos zabrał dyrektor teatru, Piotr Szczerski, który stwierdził, że książka ma walor dokumentalny i artystyczny. Warto w tym miejscu wspomnieć, że pani Zyta mieszkała długie lata tuż obok teatru i miała okazję obserwować jego życie artystyczne oraz, by tak rzec, zakulisowe.
Na temat książki wypowiadali się pochlebnie także recenzenci, Zofia Korzeńska, krytyk literacki oraz Grzegorz Cuper, naczelny recenzent teatru w Kielcach, który berło przejął po nieżyjącym już krytyku, Stanisławie Mijasie.
Oprawę spotkania stanowiły ballady kieleckiej pieśniarki, Małgorzaty Biesagi.
Zdzisław Antolski
Pretekst
Po raz drugi w kieleckim Teatrze im. Stefana Żeromskiego Jolanta Janiczak
i Wiktor Rubin (dramaturżka i reżyser) zabierają nas do swojej Krainy Czarów.
W poprzednim sezonie opowiedzieli nam fantastyczną historię Joanny – królowej kastylijskiej ogarniętej obsesyjną miłością do swego zmarłego męża, przekraczającej swoimi zachowaniami ustalony porządek. Tym razem Janiczak i Rubin biorą na tapetę Katarzynę II Wielką – Carycę Wszechrusi – postać obrosłą w legendę bezwzględności, despotyzmu, wyuzdania. Staje się ona pretekstem do opowieści
o kobiecie, która by zrealizować cele, czyni ze swojego ciała „powierzchnię pod inwestycję”. Dyspozycyjna, przyjemna w dotyku, funkcjonalna, zdolna dopasować się do potrzeb pochyla głowę, poddaje się, godzi na upokorzenia, rezygnuje ze swoich pragnień, żeby w końcu wygrać. Koszty wygranej są jednak ogromne.
Autorka tekstu deklaruje: „Mam gdzieś obiektywizm i fakty (…) Prawd jest tyle, ile chwil – każda subiektywna i względna.” Historię tworzą pojedyncze życiorysy i na tym skupiają się twórcy spektaklu. Fakty historyczne są naginane. Nie liczy się chronologia i daty. To nie bryk dla maturzystów. Kostiumy z epoki wiszą nad sceną. Bohaterowie zostali rozebrani do bielizny. Powierzchowność nie ma znaczenia. Janiczak i Rubin grzebią głębiej. Obnażają ciała i emocje. Odkrywają nasze słabości, niedoskonałości.
W grze zespołu aktorskiego nie można dopatrzeć się słabych stron. Mocnym ogniwem jest Marta Ścisłowicz – odtwórczyni głównej roli. „Jeśli chcesz dobrze grać to jak zamachowiec samobójca. Bez zabezpieczenia. Bez znieczulenia. Wygrana musi kosztować, jak nie kosztuje, jest porażką” – mówi o Katarzynie II czy o sobie?
Rubin i Janiczak w swojej Krainie Czarów nie spełniają życzeń. Nie podają gotowych rozwiązań, ocen. Zadają pytania. Wybierzcie się tam koniecznie.
Hanna Józefik
Caryca Katarzyna, premiera 13 kwietnia 2013 r.
kolejne spektakle: 25 (premiera studencka), 26, 27, 28 kwietnia 2013 r. godz. 19
tekst: Jolanta Janiczak
reżyseria: Wiktor Rubin
scenografia: Mirek Kaczmarek
obsada:
Elżbieta Romanowa – Joanna Kasperek
Kanclerz – Dawid Żłobiński
Piotr III – Wojciech Niemczy
Katarzyna II – Marta Ścisłowicz
Joanna Bez Numeru – Beata Pszeniczna
Paweł I – Andrzej Plata
Alicja w Krainie Czarów – Dagna Dywicka
Orłow Grigorij – Edward Janaszek
Lizawieta Woroncowa – Ewelina Gronowska-Ośka
Stanisław August Poniatowski – Tomasz Nosiński
Premiera „Kotki” w Kielcach
Najświeższą propozycją kieleckiego Teatru im. Stefana Żeromskiego jest „Kotka na gorącym blaszanym dachu” Tennessee Williamsa w reżyserii Katarzyny Deszcz. Jest to prapremiera przedstawienia w nowym tłumaczeniu Jacka Poniedziałka. „Williams odsłania otchłań ludzkiej duszy (…). Pokazuje niemal modelowo, że w rodzinie, w przeżyciach z dzieciństwa tkwi zalążek każdej osobistej traumy i wewnętrznych powikłań człowieka” – tak aktor tłumaczy swoje zaciekawienie tekstem amerykańskiego dramaturga.
Kielecki spektakl jest obrazem rodziny splątanej w gąszczu pozorów, zakłamania, wzajemnych oskarżeń. Pollitowie spotykają się na urodzinach seniora rodu – Dużego Taty – człowieka nieprzyzwoicie bogatego, który umiera na raka. Na schedę po ojcu czyhają starszy syn Gooper z ciężarną żona Mae (matką piątki dzieci) oraz synowa Margaret – tytułowa Kotka żyjąca w fikcyjnym małżeństwie. Jej mąż Brick – homoseksualista i alkoholik jest jednocześnie ulubieńcem ojca.
Dzień urodzin Dużego Taty staje się przyczyną ujawnienia rodzinnych problemów – maski po kolei ściągają wszyscy jej członkowie. Wychodzą na jaw od dawna ukrywane kłamstwa, żale, chciwość, obłuda i wzajemna odraza ludzi żyjących pod jednym dachem. Rozpoczyna się emocjonalny roller coaster. Każdy z bohaterów ma swoją własną prawdę. Tylko czy można jeszcze cokolwiek zmienić?
Kielecka „Kotka…” to niezwykłe połączenie opowieści o złożoności międzyludzkich relacji z wyśmienitym aktorstwem z Pawłem Sanakiewiczem na czele, dopełniona doskonałą jazzową muzyką Krzysztofa Suchodolskiego stworzoną specjalnie na potrzeby spektaklu.
Najbliższe spektakle: 19 i 20 kwietnia 2013 r., godz. 19.00
„Kotka na gorącym blaszanym dachu”
reżyseria Katarzyna Deszcz
scenografia Andrzej Sadowski
muzyka Krzysztof Suchodolski
występują:
Margaret – Beata Pszeniczna
Brick – Andrzej Plata
Mae – Zuzanna Wierzbińska
Duża Mama – Teresa Bielińska
Duży Tata – Paweł Sanakiewicz
Ksiądz Hooker – Michał Węgrzyński
Gooper – Łukasz Pruchniewicz
Doktor Baugh – Janusz Głogowski
Dixie – Amelia Hynek
