Michał Piętniewicz – Lektury z biblioteki osiedlowej

0
85

Omawiana książka: Magdalena Śniedziewska, „Nuta autobiograficzna. O twórczości Gustawa Herlinga – Grudzińskiego”(Biblioteka Nowego Napisu, 2019).
Zajawka: Dojrzewałem wraz z „Innym światem”, dojrzewałem do prawdy o wojennym koszmarze. Słowa kluczowe: Magdalena Śniedziewska, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Książka niezwykle interesująca nie tylko z punktu widzenia krytycznoliterackiego, ale również eseistycznego, literaturoznawczego, literackiego. Analiza wybranych elementów twórczości Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Należy zwrócić uwagę na klucz autobiograficzny – dzieciństwo, wczesne lata
młodzieńcze Grudzińskiego, wstawanie o wczesnej porze z Suchedniowa do Kielc, by zdążyć na pociąg. Najważniejszy fakt z życia Herlinga to uwięzienie go w łagrze sowieckim, z czego powstaje książka „Inny
świat”. Reguła potrójnej tożsamości, pakt fantazmatyczny, ofiara podwójnego odbicia – skomplikowanie paktu autobiograficznego. Przełomowa data: 1955 rok, zamieszkuje wtedy w Neapolu, żeni się z córką Benedetto Crocego, wybitnego, włoskiego filozofa. Uwagę zwracają wątki trzęsienia ziemi, wybuchów wulkanu, o czym pisał m.in Benedetto Croce. Wybuchy wulkanu – wiązanie z aspektem czeluści, które otwierały się na skutek wielkiego strachu. Styl Herlinga miał wtedy cechy dyskursywne i paraboliczne. Wracając do wątku sowieckiego: traktowanie ludzi jak biednych, nędznych marionetek, nieskończona masa szarych widm, związane z samotnością, niemocą, traumatycznym przeżyciem. Immanentna cecha człowieka: zło. Manicheizm Herlinga. Opowiadanie „Kieł Barabasza”: świadectwo zwycięstwa zła.
Kontrast do autorów takich jak Caillois i Papiniego: oni pisali o Barabaszu, jako koniecznym elemencie soteriologicznym do zbawienia. Wątek chrześcijański u Śniedziewskiej jest potraktowany ze szczególną
pieczołowitością. Na uwagę zwraca równiez Herling jako znawca malarstwa. Wybiera stronę Herberta, wybiera obrazy włoskie, np. Muratowa, potem Caravaggio, Rembrandt, Vermeer. Eseje Herlinga o malarstwie: określenie Śniedziewskiej: specyficzne medaliony. Poruszony aspekt psychologiczny malarstwa – nie egotyzm, ale wola zbadania samego siebie, śledzenie zmian w wyglądzie twarzy. Herling w esejach o malarstwie stoi zawsze po stronie literackiej opowieści, a nie naukowego dyskursu. Z książki wyłania się konstatacja o niezwykle wybitnym pisarstwie Herlinga – Grudzińśkiego, niezwykła maestria, mistrzostwo literackie, przyglądanie się rozmaitym zjawiskom kultury. Warto poznać Herlinga w pigułce literaturoznawczej, jako niezwykle przenikliwego i uważnego badacza kultury.

Reklama
Poprzedni artykułIwona Danuta Startek – Roberta Calasso spojrzenie na mitologię grecką
Następny artykułManuela Cecchetti – wiersze w przekładzie Izabelli Teresy Kostki

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę wprowadź nazwisko