Zajawka: “Trylogię ukraińską Józefa Łobodowskiego” czytałem z zapartym tchem i wypiekami na policzkach, choć opowiada ona o bardzo trudnym czasie wojennym.
Słowa kluczowe: Trzy tomy “Trylogii ukraińskiej” Łobodowskiego: “Komysze”, “W stanicy”, “Droga powrotna”. Łobodowski – znawca tematyki ukraińskiej, bardzo ceniony przez Giedroycia, pisywał do paryskiej “Kultury”; powieść inicjacyjna, powieść rozwojowa, opisuje wkroczenie bolszewików na Ukrainę – walki bolszewików z Kozakami; wkroczenie Antychrysta na scenę dziejów; Paul Ricoeur: wyróżnienie na historię z góry i historię z dołu; historia z góry – oficjalna arena dziejów, historia z dołu – życie prywatne; bohater, 14 letni Staś, przeżywa miłość do wielu kobiet; znakomita powieść fabularna – mógłby z tego być świetny film; książka napisana językiem sensualnym, narracja przeźroczysta, przedstawienie wydarzeń – 14 letni Staś idzie poprzez historię; poznajemy w powieści różne obyczaje ukraińskie, np. związane z cerkwią albo tańce; nacisk na wspólnotę: familiarność, rodzinność, życie będące w relacji; życie intensywne; życie, które nie boi się życia; prawdziwa epopeja bohaterska, w czasie wojny człowiek dojrzewa o wiele szybciej; powieść płonie wojną, rewolucją, zniszczeniem; ważny element – mitologia akwatyczna, kąpiele, symbolizujące rytuał przejścia; powieść maluje plastyczne postacie; przedstawienie życia w jego nieoczekiwaniu – przeciwstawienie życiu zamkniętemu, w futerale, którego finałem jest trumna – najwygodniejszy futerał – aluzja do opowiadania Czechowa; powieść apokaliptyczna, karnawał, święto i stypa w bliskim sąsiedztwie; święto u Łobodowskiego ma dwa atrybuty: atrybut życia i atrybut śmierci; Apokalipsa i chrzest – dziecko rodzi się w Apokalipsie; pokazanie funkcjonowania człowieka w warunkach historycznie skrajnych; nie tylko dla historyka literatury powieść będzie atrakcyjna, ale również dla miłośnika książek; w jakimś sensie Staś Majewski z “Trylogii ukraińskiej” Łobodowskiego jest Stasiem Tarkowskim z “W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza; Łobodowski mimo wszystko nadzieję w czasie Apokalipsy.
