Omawiana książka: Kazimierz Wyka, “Rzecz wyobraźni”.
Zajawka: jedna z najważniejszych książek krytycznoliterackich, dotyczących literatury polskiej XX wieku.
Słowa kluczowe: Poruszony temat najważniejszych poetów w kraju; zwraca uwagę język, krytyka literacka z najwyższej półki; składniki wyobraźni Harasymowicza:
wiewiórki, kawki, dzięcioły, gile; w centrum Muszyna nad Popradem; poezjotwórstwo domowe; potem zmiana Muszyny na Kraków; Herbert: recytacja wiersza “Do Marka Aurelego”, poezja pytania, kim jest człowiek, świata, który staje się, jest niegotowy; Grochowiak: nominalizm barokowy, Grochowiaka widzenie kultury, sprzeczność między życiem a śmiercią; Nowak: składniki wyobraźni: polne drogi, krowa, lis, wrzeciona, łąki; Przyboś: konstruktywizm intelektualny, współpraca między wiedzą o okiem, człowiek – cyklop, ocalenie formy, wyglądu obiektywnego sztuki; Poruszenie tematów różnych nurtów w literaturze polskiej XX wieku, np. ekspresjonizm poznański czasopisma “Zdrój”; Miłosz: poeta kultury i natury, poeta metafizyczny, wyróżnione sprzeczne pierwiastki aktualiów i losu, profetyczność poezji Miłosza wyraża się w jego katastrofizmie, który jest oczyszczający, triada Wyki odnosząca się do Miłosza: aktualność – soczewka – los, konstrukcja wierszy Miłosza oparta o zasadę filmową, Miłosz – poszukiwanie świata obiektywne pięknego; Witkacy – “Nienasycenie” – świat końca; Poezja Zbigniewa Bieńkowskiego – jedność w obliczu precyzji po lekturze Kartezjusza, metoda odrealnionych związków; T. Różewicz – “Poemat otwarty”, “Uśmiechy”, “Równina” – ułożenie klocków w wierszu, przemiany wiersza polskiego na przykładzie Różewicza: sylabiczny, sylabotoniczny, toniczny, apologia szarego człowieka – somatyzm dotrumienny, somatyzm, który prowadzi do naturalizmu jako zasady ontologicznej; Wat – poezja chrześcijańska – chrześcijańska odmiana egzystencjalizmu, zestawienie z Karolem Ludwikiem Konińskim, u Wata problematyka podświadomości; Leśmian – wiersz “Dziewczyna” – nic po drugiej stronie nie ma, odzywa się tylko próżnia i nicość, dusiołka Stwórca nie tyle stworzył, co “spotworzył”, “Dziewczyna” – ballada filozoficzna – cel jest nieosiągalny, postacie u Leśmiana: bajdała, postacie karykaturalne, ułomne, kalekie, Pan Bóg ma poczucie humoru – zdanie moje; Broniewski – poeta prostoty – poezja gramatyki i gramatyka poezji (Od Jakobsona); romantyzm – słowo pielgrzym – kluczowe pojęcie romantyczne; Wyspiański – widzenie kwiatów – przytoczenie eseju Stanisława Brzozowskiego pt. “Życie i śmierć w twórczości Stanisława Wyspiańskiego”. Poruszony Stern i aspekt biologizmu; zapomniany poeta Albin Dziekoński – drzewo genealogiczne z Białoszewskim; Harasymowicz – pomnik dla Muszyny i Krakowa w poezji; Herbert: wyższość porządku kultury nad porządkiem historii;
Białoszewski: “Obroty rzeczy”, Donosy rzeczywistości”, “Szumy, zlepy, ciągi” – wyobraźnia językowych bebechów; odpadki, marginalia, rupiecie, podsłuchiwanie mowy ulicy, wszystko zaczęło się od mówienia.
Trafne wybory Wyki, nie mylił się. Myśl do zapamiętania: katastrofizm, który oczyszcza i przeciwstawienie Schulza Białoszewskiemu ze względu na poczucie humoru, wg Wyki Schulz go nie posiadał, a o wiele bardziej finezyjny był Białoszewski.
