Poezja lingwistyczna kojarzona jest przede wszystkim z awangardyzmem i eksperymentem literackim.
Awangardyzm poezji lingwistycznej był wymierzony w nawyki, które w sferze mowy skazują człowieka na jałowy schematyzm. Człowiek myśli bowiem tak, jak nakazują schematy, w których chodzi przede wszystkim o podporządkowywanie języka mowie. Czasami za sprawą tych schematów — przestaje myśleć. Sensy słów są zmieniane dowolnie, w zależności od aktualnych potrzeb. Gramatyka może mieszać się z ideologią i trendami konsumpcji. Degradacja znaczeń nie ma końca.
Tymczasem język jest znacznie bogatszy niżeli potoczne formy jego użytkowania. Jest strukturą, która generuje logiczną składnię myślenia. Stanowi niewyczerpane podglebie ludzkiej mowy. Jest wielowarstwowym tworem, który — niczym pokłady geologiczne w badaniach paleontologii — pomaga w zrozumieniu historii człowieka. Lecz człowiek robi wszystko, by zagmatwać swoją przynależność do tej dziedziny. Język jest z reguły niedostępny dla tych, którzy mówią. Relikty i artefakty języka skryte są — niczym palimpsesty — pod złogami mowy oraz form niby-mowy setek pokoleń. Niełatwo do nich dotrzeć.
Eksperyment literacki w poezji lingwistycznej służy nie tylko odkrywaniu wieloznaczności słów, kreowaniu nowych, zaskakujących sensów. Jest odkrywczy, bowiem odkopuje poukrywane w nieświadomości języka węzłowe punkty naszej autorefleksji. Nowa książka Leszka Szarugi pt. Istnienie jest pełnym intelektualnego uroku awangardowym eksperymentem literackim. I to na polu pryncypialnym, słów kluczowych, które nieprzypadkowo pełnią także rolę pojęć fundamentalnych. Jest to więc nie tylko wyprawa poetycka. Również przygoda z filozofią. I to nie byle jaką. Z tą z najwyższej półki — w drążeniu ukrytych znaczeń i tajemnic języka równie bliską Lindemu co Heideggerowi.
Leszek Szaruga Istnienie. Zaułek Wydawniczy Pomyłka, Szczecin 2020. Opracowanie graficzne i typograficzne Jakub Żabiński-Sikorski. Stron 64, cena 29 złotych.
