Adam Lizakowski – Pięć Wierszy Memu Miastu. Dzierżoniów – Bogaty Strumień

0
815

Bogaty Strumień

Wiemy kto jest  założycielem Dzierżoniowa
jak głosi legenda ów dzień był piękny
slońce w kotlinie  mocno prażyło
głośno buczały trzmiele
strumyk rozmawiał z wiatrem
rytmiczne stukał dzięcioł
znaczenie bólu i radości,
chleba i wina, życia i śmierci
było takie same jak dziś
— frankoński rycerz Fryderyk z Funkenstein,
walczył w armii Henryka Ptasznika
z pogańskimi Hunami, w potoku obmywał swoje rany,
tam też ujrzał porzucony przez pogan skarb,
który oddał królowi, a monarcha podarował mu ziemię,
na której go znalazł, na pamiątkę tego zajścia
Fryderyk zmienił nazwisko na Reichenbach,
co znaczy „bogaty strumień”.

Bogaty strumień świadomości,
— skarb Dzierżoniów
leczyłem rany z drugiej strony oceanu,
swego nazwiska nie zmieniłem
na pamiątkę wziąłem w swe poetyckie posiadanie
powiat dzierżoniowski.


Dzierżoniów

Dzierżoniów  miasto Jana Dzierżonia –
księdza pszczelarza –  pamiętam
spacerując nad jeziorem Michigan w Chicago
pozostawiłem je niezastanawiając się
że jestem tym co pragnął podziwiać
szczęśliwsze powiaty, burzyć stare
przywyczajenia i nawyki
sam  po wielu latach stałem się strażnikiem
budowniczym domowych zwyczajów
—  mówię Dzierżoniów,
a w słowie tym
skrywa się pszczoła i kwiat,
wiosna, miód, radość życia.

Dzierżoniów – wielki plaster miodu na sercu,
w nim zaczęło się moje życie
— poruszona struna gitary
śpiewanie pieśni o małej ojczyznie wychwalając ją,
—  rodzą się tęsknoty i miłości,
a także wierność,
jeśli przez tyle lat ocalałem
to tylko dzięki tęsknocie, miłości i wierności
do swojej ziemi
bedąc białą damą
z wyroków losu historii


Jan Dzierżon

Krzyżując pszczoły rodzime z włoskimi Dzierżoń odkrył zjawisko dzieworodztwa.. Koncepcję uznano za błędną i potępiono przez Kościół katolicki. Konflikt się zaostrzył, gdyż Dzierżon uparcie podtrzymywał swoje poglądy wbrew Kościołowi i wielu uczonym. Dopiero w 1906 roku na konferencji przyrodniczej w Marburgu dzieworództwo powszechnie uznano za zjawisko udowodnione.


Co Pan Bóg robi z ludźmi
dając im cierpliwość
– czy mogą powołać się na szczęście
w lipcowy dzień podpatrując pszczoły
w sadzie owocowym
smakując cierpkie jabłka, śliwki
zrywane od niechcenia 
nadgryzanie – odrzucanie
poniedziałki – soboty
styczniowe zawieje
kwietniowe kwitnienia
taniec pszczół
codzienny pacierz
zwykły ul stał się świątynią
rozum  potyka się senny

elita czuwa, nie śpi, nadchodzą 
listy miodowych pochwał
Z Berlina, Wiednia, Lwowa
lato wygrzewa skrzydła pszczół
jesień podrzuca liście w dół

śmierć rzuca cień jak drzewo czereśniowe
w samo południe,
– łatwo można strząsnąć duszę
poruszają ramionami
gdy ma się 90 lat
ciesząc się dobrym zdrowiem
z każdym dniem ziemia staje się
miększa i miększa
jak lot pszczoły
bez najmniejszego szmeru 
rośnie od stóp aż po pachy
stając się łóżkiem
śmierć jest pewna swego
ostrzem brzytwy widzi wszystko
człowiek papież
zawsze może się pomylić
czy był w ulu….

Czasem ludzie najbardziej pragną wiatru
Towarzystwu Miłośników Dzierżoniowa na 25-lecie


Czasem ludzie najbardziej pragną wiatru
Czasem niebieskich wód, dzieci deszczowej
chmury
A jeśli z trudem osiągnie ktoś powodzenie
Powstają słodkie jak miód hymny
Początek przyszłych opowieści
Wierna poręka wielkich cnót.
(Pindar, Ody Olimpijskie, Oda X)

Czasem ludzie ukochają skrawek ziemi,
na którym mieszkają, nazwą go swoją
małą ojczyzną,
mała ojczyzna wielkości ziarnka grochu
lub słonecznika,
w której są pasterzami ludu, strażnikami
przeszłości,
nauczycielami  przyszłości, nawigatorami
wśród gwiazd,
kochankami swoich miejscowości, ulic,
domów, drzew, kamieni.

Czasem ci ludzie – zuchwali synowie swojej
ziemi
widzą i czują to, czego zwykły mieszkaniec
nie widzi i nie czuje,
oni nawet kochają to, czego inni się wstydzą.

Szczęśliwe to państwo, miasto, miejscowość,
co ma tych, którzy go kochają, krew i życie
oddadzą
tych, co o nim piszą, malują, a nawet pieśni
ułożą.

Trwałość złota sprawdza się na obrączce
ślubnej,
piękno i jasność umysłu sprawdza się w
podejmowaniu decyzji, dawaniu rad,
trwałość słów mierzy się czynem i postawą.

Miłość do małej ojczyzny to zaradność
i gospodarność, dbanie o powodzenie współbraci.

O!!! Szlachetni bracia moi, niech was nigdy
nie opuszcza odwaga mówienia prawdy,
niech miłość i życzliwość zawsze mieszka
w waszych sercach,
niech chmura zazdrości, chciwości, głupoty,
krótkowzroczności nie zasłoni waszej
przyszłości.

Pamiętajcie imię waszego miasta i jego patrona,
noście je w waszych sercach i pamięci
w którąkolwiek stronę świata byście się udali,
a wtedy powroty będą radosne i odjazdy
szczęśliwe.
Wtedy słońce zaświeci nad Dzierżoniowem,
a w jego blasku Pieszyce i Bielawa, Niemcza
i Piławy oraz Łagiewniki się wykąpią,
poeta ułoży pieśń lub odę sławiącą ojców
miasta
i tych, co rękami i sercem dokonali trudu,
bo zna to miasto i wie, ile ono potrzebuje
miłości.

Czasem ludzie pragną sławy lub złota,
są tacy, co pragną szczęścia i powodzenia,
najwyżej cenię tych, co swą małą ojczyznę
kochają,
oni pragną deszczu i słońca, oni są ozdobą
swojej ziemi, oni są jej solą i łzą, radością
i uśmiechem.

Wiem, czeka was wiele trosk i zmartwień, lecz
dzisiaj się cieszcie, celebrujcie, sercem jestem
z wami
kryształ napełniony winem do góry wznoszę,
niech dobry bóg, opiekun Gór Sowich łask wam
nie szczędzi,
a wy w swojej opiece nasze miasto miejcie.


Zbigniew Cybulski

ten pociąg do którego nie wsiadłeś
to jest żółw pod tytułem
„Morderca zostawia ślad”

ten pociąg do którego nie wsiadłeś
to jest zegar pod tytułem
„Morderca zostawia ślad”

ten pociąg do którego nie wsiadłeś
to jest obłok pod tytułem
„Morderca zostawia ślad”

żółw zegar obłok
to atrybuty snu kamiennego
 miękkiego jak skrzydło anioła


Poeta się pyta…
albo
200 kg trotylu…

Niewinny jak nowo narodzone dziecko
kamienny most zrodzony na
początku wieku XX nad rzeką Piławą
został na zagładę skazany przez Hitlera
jak jego rówieśnik człowiek
w maju 1945 roku  —
Uniknął wyroku śmierci – jak  wielu ludzi i
mostów graniczy to z cudem –
faszerowano go trutką trotylu

Sytuacja bardzo niebezpieczna  200 kg trotylu, czyli w promieniu 100 metrów wszystkie budynki wylecą w powietrze. Trotyl ulokowano około 80 cm w głąb ziemi w pasie jezdni.

Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Smoczek pieluszka ślimaczek grzechotka
Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Chłopczyna chwalić Boga i odpukać zdrów

Most w 2018 roku otrzymał z rąk chirurgów –
Saperów – drugie życie szansę skórę
wrażliwość na koła nogi muzykę płynącej
pod nim wody uderzenie kaczych skrzydeł
szept traw szloch płaczących wierzb gwizd
wiatru pod nim przelatujący – sam nie został
wyrzucony w powietrze ani wystrzelony

Według informacji Urzędu Miasta w strefie zagrożenia mieszka prawie 600 osób. Dzierżoniów już zabezpiecza schronienie i wyżywienie dla każdej osoby, która musiała opuścić swoje mieszkanie i przygotowuje się do zabezpieczenia schronienia i posiłków dla ewakuowanych mieszkańców na wypadek, gdyby akcja trwała kilka dni.

W świecie w którym żyje z jego pokolenia
 nie ma już żywych ludzi są mosty – śmierć spóźniona
 o sekundę  minutę godzinę lata  oszczędziła je ale
nie oszczędziła bólu starzenia się zmagania się
z codziennym trudem egzystencji kamienny most
upodobnił się do człowieka  rozchorował się
wymownie opadł z sił i stał się niebezpieczny
nawet dla siebie samego

Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Smoczek pieluszka ślimaczek grzechotka
Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Chłopczyna, chwalić Boga i odpukać zdrów

Władze miasta udostępniły dla wszystkich ewakuowanych mieszkańców, którzy nie mogli zatrzymać się u rodziny lub znajomych, pomieszczenia kina Zbyszek – można było w ciepłym  i bezpiecznym miejscu przeczekać akcję usuwania niewybuchów. Udostępniono również pomieszczenia w Hotelu OSiR przy ul. Strumykowej .

Poeta się pyta:
Czy Burmistrz  Miasta Dzierżoniów
Dariusz Kucharski
Wystawi fakturę strat  pani kanclerz Niemiec
Angeli Merkel
Czy Niemcy a nie faszyści czy hitlerowcy
Ale właśnie Niemcy zapłacą za pracę wielu
strach i lęk ludzi
Czy Niemcy wyrównają koszty tego co zniszczyli
I chcieli zniszczyć

Z informacji uzyskanej z patrolu saperskiego wiemy, że zabezpieczono 200 kg trotylu i był to trotyl niemiecki, była więc to pozostałość po II wojnie światowej. 

Do Dzierżoniowa jadą dodatkowe Oddziały Prewencji Policji z Wrocławia, by jeszcze bardziej zabezpieczyć teren i pilnować by nie doszło do włamań czy innych zdarzeń

Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Smoczek pieluszka ślimaczek grzechotka
Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Chłopczyna, chwalić Boga i odpukać zdrów


Tak wiele zależy od mostu nad Piławą
– remontowanego – pokrytego motylami kurzu
księgi nadgryzanej rdzą na jej kartach
zapisano stopami historię wypędzonych
wypędzanych  (wygląda jak nawias wzięty
przez historię nadziei i rozczarowań)
Wojewoda dolnośląski czuwa nad całą akcją i jest w stałym kontakcie z burmistrzem Dzierżoniowa

Poeta Pan z Tamburynem  musi obserwować stworzyć
dostęp do źródeł tym co nie mają wyobraźni
pisać o budowie i o narodzinach mostów
pod żebrami betonu i z prętów klatki piersiowej
powstaje wiersz pierwszy kontakt łączności
ze światem — nieoczekiwany lekki ból —
poezja – lament  i most  staje się sprawą najważniejszą


Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Smoczek, pieluszka, ślimaczek, grzechotka
Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Chłopczyna, chwalić Boga i odpukać, zdrów

Ewakuowani mieszkańcy!, którzy nie mają przy sobie leków mogą zgłaszać się do Szpitala Powiatowego w Dzierżoniowie, tam zostaną wypisane im recepty. Szpital nie daje leków!

Materiał wybuchowy staje się materiałem
do pracy dla poety niewinny trotyl  morderca
wybucha na stronach papieru poeta i saper
muszą być ostrożni to jest nie fikcja poetycka
różnica  pomiędzy trotylem a słowem mostem
a kartką papieru jest niewielka  – materia z niej
powstają galaktyki poematu ukrytego w kamieniu
mostu lub płatku róży


Na miejsce dotarli saperzy. 
Prace saperów mogą trwać całą noc. Ewakuowani mieszkańcy będą musieli spędzić noc poza domem. Saperzy mają poinformować władze Dzierżoniowa, czy akcja neutralizacji niewybuchów skończy się dzisiaj, czy będzie wielodniowa.

Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Smoczek, pieluszka, ślimaczek, grzechotka
Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Chłopczyna, chwalić Boga i odpukać, zdrów

Choroba  mostu człowieka decyduje o wszystkim
co składało się na nasze dotychczasowe życie
zwykłych zjadaczy chleba podupadłych na zdrowiu
nie utożsamia się z akcją neutralizacji niewybuchów
trotyl i wiersze obok wozów strażackich
w promieniach słońca błyszczą jak pióra koguta –
spływa ogień płonienia żądzy jak się mu oprzeć

Ulice Batalionów Chłopskich, Kościuszki i fragment ulicy Kilińskiego zostały zamknięte. Do Bielawy można dojechać wyłącznie przez Pieszyce lub Piławę Dolną. Do Pieszyc można dojechać przez strefę ekonomiczną.

Poeta się pyta:

Czy Burmistrz  Miasta Dzierżoniów
Dariusz Kucharski
Wystawi fakturę strat pani kanclerz Niemiec
Angeli Merkel
Czy Niemcy a nie faszyści czy hitlerowcy
Ale właśnie Niemcy zapłacą za  pracę wielu
strach i lęk ludzi
Czy Niemcy wyrównają koszty tego co zniszczyli
i chcieli zniszczyć


Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Smoczek pieluszka ślimaczek grzechotka
Dlaczego ocalał nigdy się nie dowiemy
Chłopczyna, chwalić Boga i odpukać zdrów

Adam Lizakowski – od 1981 poza granicami Polski, mieszka w USA.  Polsko-amerykański poeta, prozaik, tłumacz poezji amerykańskiej, m.in., (Boba Dylana, Williama Carlosa Williamsa, Carla Sandburga). Laureat Międzynarodowego Konkursu pt „Zachodnie losy Polaków” im. gen. Stanisława Maczka (1996). Laureat Międzynarodowej Nagrody Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich (Canada, 2000). Nagrody Polskiego Komitetu ds. UNESCO, Ministra Kultury, (2008). Studiował na Columbia College Chicago – creative writing gdzie uzyskał tytuł  Bacher of Arts. Studnia ukończył z wyróżnieniem Cum Laude.   Tytuł magistra (Master of Arts) otrzymał na prestiżowym chicagowskim uniwersytecie Northwestern University. Jest członkiem redakcji kwartalnika  pt. TriQuarterly Online  wydawanego przez ten uniwersytet.

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Proszę wprowadź nazwisko