W Wilnie nakładem wydawnictwa „Jusida” opublikowano cztery debiutanckie zbiory poezji polskich autorów. Jest to istotne novum w rozwoju polskiej literatury na Litwie, bowiem po raz pierwszy w tym stuleciu polską poezję wydaje litewska oficyna i to jeszcze za pieniądze litewskich podatników. Te cztery małe książeczki zostały wszak wydane w ramach konkursu ogłoszonego przez działający przy rządzie litewskim Urząd ds. Mniejszości Narodowych, do którego przystąpiło Stowarzyszenie Literatów Polskich na Litwie, latoś obchodzące jubileusz dziesięciolecia działalności. Utwory całej czwórki debiutantów były już publikowane na łamach dwutygodnika „Pisarze.pl”, nie będę się więc w szczegółach rozwodził nad charakterystyką ich twórczości.
Zbiór poezji Mirosławy Bartoszewicz „I pieśń gdzieś leci ode mnie echowa…” bierze tytuł z Beniowskiego i jest w istocie ukłonem w stronę wybitnych i ciekawych postaci polskiej historii oraz miejsc w Macierzy i na Wileńszczyźnie, bliskich sercu autorki. To w istocie poezja społeczna, lecz pisana niskimi, intymnymi tonami, oparta na szczerej, osobistej refleksji. Bartoszewicz jest z wykształcenia filologiem, a od kilku lat pracuje w bibliotece. Od najmłodszych lat jest aktywną uczestniczką polskiego życia literackiego na Litwie, należała do grupy młodych twórców, którzy przed kilkoma laty stworzyli grupę Nowa Awangarda Wileńska, mającą w dorobku antologię opowiadań grozy „Wileński thriller” i kilka ciekawych publicznych prezentacji poezji i muzyki.
Dominika Olicka jest najmłodsza w gronie wileńskich debiutantów. Studiuje indologię na Uniwersytecie Wileńskim. Jej książka „Podróż długa jak życie” to historia rozwoju poetyckiego autorki od lat dziecinnych. Pierwsze utwory pochodzą z 2010 roku. Dojrzewając, poetka zaczęła tworzyć coraz dłuższe historie, w których przeważają elementy epickie, lecz zwraca uwagę subtelna, poetycka wrażliwość widoczna w szczegółach opisów. Jej twórczość to zapis osobistych doświadczeń, wśród których na czoło wybija się współżycie człowieka z przyrodą i obserwacja otaczającego świata.
„Na strunach duszy” to zbiór utworów poetki i malarki Krystyny Užėnaitė. Istotnie, jej poezja jest bardzo malarska, podobnie, jak jej malarstwo jest poetyckie. Większość utworów w zbiorze to etiudy literackie, lekkie i wdzięczne impresje, często posługujące się grą słów i elementami plastycznymi. To twórczość, która łatwo poddaje się obróbce muzycznej i stała się kanwą dla piosenek napisanych przez doświadczonych wileńskich piosenkarzy Ryszarda Bryżysa i Jarosława Królikowskiego. Užėnaitė jest aktywną i oddaną członkinią Stowarzyszenia Literatów Polskich na Litwie i związku artystów plastyków Elipsa. Często i chętnie służy swymi wszechstronnymi uzdolnieniami prowadząc konferansjerkę publicznych prezentacji i opracowując redakcyjnie albumy i broszury.
Debiut książkowy Wiaczesława Zienkiewicza, nauczyciela historii w podwileńskich szkołach, nastąpił już w dojrzałym wieku. Ten poeta i autor piosenek dotąd publikował swe utwory jedynie w prasie i antologiach. Obecnie prezentuje swe utwory w książce zatytułowanej „Wśród kwiatów zimnych gwiazd”. Zbiór zawiera zarówno wiersze rytmiczne, wśród których wiele stało się tekstami piosenek, jak utwory przeznaczone do czytania. Częstą inspiracją tej twórczości są inne dziedziny sztuki, malarstwo, rzeźba i muzyka. Zienkiewicz to artysta wszechstronny, obdarzony łagodnym, aksamitnym głosem, świetny interpretator poezji mówionej i śpiewanej.
Cztery debiutanckie zbiory wierszy polskich poetów z Wileńszczyzny to istotny element dorobku Stowarzyszenia Literatów Polskich na Litwie na dziesięciolecie. Są świadectwem wymiany pokoleń oraz aktywności twórców średniej i młodej generacji. Ci młodzi twórcy coraz śmielej włączają polskie elementy do litewskiego życia literackiego i chętnie podejmują się działalności przekładowej. Można zatem oczekiwać, że w roku swego jubileuszu jeszcze nieraz nas zaskoczą nowymi pomysłami i osiągnięciami.
Paweł Krupka
Mirosława Bartoszewicz, I pieśń gdzieś leci ode mnie echowa…, Jusida, Wilno 2018, s. 36, ISBN 978-609-8211-14-6.
Dominika Olicka, Podróż długa jak życie, Jusida, Wilno 2018, s. 48, ISBN 978-609-8211-17-7.
Krystyna Užėnaitė, Na strunach duszy, Jusida, Wilno 2018, s. 40, ISBN 978-609-8211-16-0.
Wiaczesław Zienkiewicz, Wśród kwiatów zimnych gwiazd, Jusida, Wilno 2018, s. 42, ISBN 978-609-8211-13-9.
