Stanisław Grabowski
Kalendarium Niepodległości (17)
1września 1918
Dr Stanisław Bukowiecki [w młodym wieku utracił wzrok – St.G.], dyrektor departamentu sprawiedliwości w Tymczasowej Radzie Stanu przejmuje sądownictwo od władz niemieckich, to jeden z dowodów tworzenia się polskiej państwowości.
_________________________
Jedni Niemcy mogą nam dać Litwę. Nie otrzymamy jej nigdy za pośrednictwem Koalicji chętnie z Rosją flirtującej. Strzeżmy się jednak zbytniej zachłanności, aby nie wprowadzać obcych elementów w nieskonsolidowane polskie ciało. Niemcy niezawodnie pokusę przed nami roztoczą, zaciskając natomiast więzy posiadania nad rdzennie polskim Księstwem Poznańskim. Rząd polski rysuje wschodnią granicę Stochodem aż do jego ujścia do Prypeci, następnie Prypecią, jak długo płynie na wschód, a w miejscu, gdzie się odchyla na południe, suchą granicą ku Berezynie – Berezyną na północ pod Dźwinę, a potem ponad Święcianami i Dubinkami między Kownem a Wilnem do granicy Królestwa, pozostawiając Litwie cztery powiaty północnej Suwalszczyzny. Czy Pan Bóg pozwoli położyć nareszcie te podwaliny polskie – zakreślić granice żywotne i ruszyć nam z miejsca. Szukam w sobie zdrowego optymizmu, ale z piętrzących się trudności zdaję sobie sprawę. (Maria Lubomirska)
__________________________
Urodził się Tadeusz Wesołowski, kompozytor i akordeonista, zm. w Warszawie w 1972. Znawcy muzyki nazywali go wirtuozem akordeonu. Największą sławę przyniósł mu występ w radiu w 1938, od którego stał się postacią rozpoznawalną. Założył zespół akordeonistów, z którym występował na scenie oraz w audycjach radiowych. Grywał popularne melodie, ale również te, które sam skomponował. Pozostawił po sobie liczne nagrania i utwory oryginalne.
_________________________
Został przeniesiony do Krakowa [por. Antoni Stawarz– St.G.] i otrzymał dowództwo kompanii karabinów maszynowych, przydzielonej do batalionu asystencyjnego 93 Pułku Piechoty, stacjonującego w koszarach na Podgórzu. Nawiązał on kontakty konspiracyjne z podporucznikiem Śniegowskim z 57 PP, podporucznikiem Janem Banachem z 13 Pułku Strzelców i z podporucznikiem Pustelnikiem z 56 PP, którzy rozszerzyli spisek wśród Polaków służących w wymienionych jednostkach. Ponadto nawiązał współpracę z kolejarzami węzła kolejowego Płoszów oraz z grupami uzbrojonych dezerterów znajdujących się w okolicach Krakowa. (Marian Zgórniak). [wcześniej M. Zgórniak tak pisze o A. Stawarzu: „Jednym z najważniejszych, najbardziej zdecydowanym i energicznym spiskowcem okazał się porucznik rezerwy Antoni Stawarz (…). Związany z polskim ruchem ludowym, do sierpnia 1918 r. przebywał na Śląsku Cieszyńskim, gdzie już tworzył tajną organizację wśród Polaków w podlegającym mu oddziale”].
________________________
Otwarcie w Warszawie nowego gimnazjum zasilanego funduszami społecznymi. Było to Gimnazjum Męskie Rady Głównej Opiekuńczej, prowadzone przez Kazimierza Kulwiecia, z wykształcenia i zamiłowania przyrodnika, popularyzatora wiedzy przyrodniczej, a z zainteresowań społecznych organizatora ruchu krajoznawczego.
________________________
W Łodzi urodziła się Krystyna Żywulska, właściwie Zofia (Sonia) Landau, zm. w 1992 w Düsseldorfie. Studiowała prawo na Uniwersytecie Warszawskim, naukę przerwał jej wybuch II wojny światowej. W 1941 wraz z rodziną przesiedlono ją do warszawskiego getta. Po ucieczce stamtąd działała w ruchu oporu pod przybranym nazwiskiem Zofia Wiśniewska. W 1943 aresztowana przez gestapo. Przesłuchiwana podała nazwisko Krystyna Żywulska. Zesłano ją do Auschwitz, w 1945 podczas „marszu śmierci”, zdołała zbiec i się ukryć. Gdy po 1968 jej synów zmuszono do opuszczenia Polski, z powodu żydowskiego pochodzenia, wyjechała z nimi do Monachium. Debiutowała w 1946 pamiętnikiem Przeżyłam Oświęcim. Wydano go również w języku angielskim i francuskim. Okresu wojny dotyczą także jej Wiersze oświęcimskie (1946) i powieść Pusta woda (1963). Autorka tekstów dla kabaretów „Wagabunda” i „U Lopka” oraz piosenek.
________________________
W Hamboirn nad Renem urodził się Tadeusz Gwiazdowski, aktor. W 1937 rozpoczął studia na Wydziale Aktorskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie, które przerwał wybuch II wojny światowej. W czasie okupacji wywieziono go na roboty przymusowe do Niemiec. W sezonie 1945/1946 występował na deskach Teatru Miejskiego Komedia w Gdyni, a w sezonie 1946–1947 w Teatrze Dramatycznym Marynarki Wojennej. W latach 1948–1979 był aktorem Teatru Wybrzeże w Gdańsku. W 1979 przeszedł na emeryturę. Występował również w Teatrze Telewizji, był cenionym aktorem filmowym. Wielokrotny laureat festiwali teatralnych. Zmarł w 1983.
2 września 1918
Komitet Narodowy Polski zgłosił się […] do prezesa francuskiej Rady Ministrów, Jerzego Clémenceau, z pismem stwierdzającym bezwzględnie proalianckie podstawy polityki narodu polskiego i płonność jakichkolwiek bądź prób rekrutacji żołnierza na ziemiach polskich do armii państw centralnych. W odpowiedzi otrzymał następujące pismo: [cytujemy fragment – St. G.]. Wchodzimy obecnie w okres rozstrzygający, toteż nie wolno nam pominąć żadnej ofiary, żadnego wysiłku na rzecz zwycięstwa. Stanowczość, z jaką Komitet Narodowy Polski dzieło swoje prowadzi, oraz list, z którym Pan zwraca się do mnie w jego imieniu, świadczą o dobrym rozumieniu tego obowiązku. Rząd Rzeczypospolitej pierwszy uznał i uświęcił władzę Komitetu Narodowego Polskiego. Bądźcie, Panowie, pewni, że w dniu naszego zwycięstwa, co do którego nawet Niemcy i Austro-Węgry nie żywią już wątpliwości, Francja wierna swym tradycjom i swemu programowi, w porozumieniu ze sprzymierzeńcami, nie cofnie się przed niczym, by wskrzesić wolną Polskę, zgodnie z jej aspiracjami narodowymi i w ramach jej granic historycznych […] G. Clémenceau. (Andrzej Wierzbicki, Wspomnienia i dokumenty 1877–1920)
_________________________
Mieliśmy w Krakowie długie narady z politykami z Warszawy. Przybyli do Krakowa dla naradzenia się z nami sami aktywiści, tj. były premier Kucharzewski, prof. Grotkowski, były minister sprawiedliwości Bukowiecki, Dziewulski, Simon i kilku innych. Zeszliśmy się z nimi najpierw u prezydenta miasta Fedorowicza na śniadaniu, po którym zaczęły się obrady. Politycy warszawscy okazali wielką gadatliwość. Zamiast powiedzieć krótko, że na niezbyt już prawdopodobny wypadek takiego zakończenia wojny, że Polska będzie mieć tylko do wyboru, by albo oprzeć się o Niemcy, albo o Austrię – oparcie się o Austrię, tj. unia personalna, jest mimo wszystko, rozwiązaniem o wiele lepszym. Że oni są tego zdania – a że my także – więc trzeba się tylko naradzić nad metodą postępowania. Zamiast tego, oni wypowiadali długie mowy, jakby nas chcieli o tym przekonywać. Obrady trwały więc dwa dni, najpierw u Federowicza, potem u Zdzisława Tarnowskiego. (Jan Hupka, Z czasów wielkiej wojny. Pamiętnik nie kombatanta)
________________________
Prawdopodobnie tego dnia zmarł Józef Mączka, legionista, poeta, ur. w 1888 w Zaleszanach. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, przydzielono go do 2 Szwadronu Jazdy Legionów, dowodzonego przez Zbigniewa Dunin-Wąsowicza. Przeszedł z nim cały szlak legionowy. Od 1 stycznia 1917 był żołnierzem 2 pułku ułanów Legionów Polskich, uzyskując awans do stopnia porucznika. W bitwie pod Kaniowem dostał się do niemieckiej niewoli. Jednak uciekł i rozpoczął pracę w Polskiej Organizacji Wojskowej. Zmarł na cholerę w Paszkowskiej Stanicy koło Jekaterynodaru. W listopadzie 1933 roku jego prochy pochowano w kwaterze legionowej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Józef Mączka należał do najwybitniejszych poetów legionowych. W 1917 wydał tomik poezji Starym szlakiem, który w okresie międzywojennym miał trzy wydania. Znanymi wierszami jego autorstwa, deklamowanymi nie tylko przez uczniów były m.in. Starym Szlakiem, Przysięga, Droga Legionów, Ułańskie czako, Kiedyś, Rotmistrzowej sławie…
________________________
W ostatnim czasie, wskutek niepogody, czynności lotników nieprzyjacielskich przycichły. Dają się one całej armii ogromnie we znaki. Przebywać dzisiaj na dworcu w Cambrai, albo innej większej miejscowości, to niebezpieczniej nieraz jak w pierwszej linii. Niedawno zostało tam zniszczonych nie mniej niż trzysta naładowanych wagonów! (Józef Iwicki, Listy…)
_________________________
W Kidowie urodził się Stefan Przybylik vel Stefan Przygodzki pseud.: „Gruch”, „Fonja”, zm. w 2007 w Zakopanem; żołnierz Armii Andersa i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, kapitan łączności, cichociemny. Po 17 września 1939 skazany na 5 lat łagrów i zesłany do Komi. Zwolniono go na mocy układu Sikorski-Majski 28 września 1941. 7 marca 1942 został przydzielony do 8 Baonu Saperów 8 Dywizji Piechoty. Uczył się tam w szkole podchorążych. Ewakuowano go do Afryki Południowej. Statek „Durban”, na którym płynął, storpedował niemiecki okręt podwodny. Po 5 dniach dryfowania w szalupie podjął go francuski krążownik. W grudniu 1942 dotarł do Szkocji. Zgłosił się do służby w kraju. Zrzutu dokonano w nocy z 17 na 18 października 1944. Przybylik wziął udział w wielu akcjach przeciw Niemcom. Później rozpoczął działalność w NIE i w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. 5 albo 6 czerwca 1945 roku został aresztowany przez WUBP w Łodzi. Był więziony do 4 października 1945. 17 października 1945 ujawnił się jako żołnierz AK. Pozostawał w zainteresowaniu Urzędu Bezpieczeństwa, a następnie Służby Bezpieczeństwa do 1988. W 1948 ze względu na zły stan zdrowia przeniósł się do Zakopanego, gdzie osiadł na stałe. Pracował w kilku zakopiańskich sanatoriach Przeszedł na emeryturę w 1980, dalej pozostając czynnym zawodowo. Był m.in. wiceprzewodniczącym MRN w Zakopanem. Wystąpił w filmie dokumentalnym w reżyserii Pawła Kędzierskiego pt. My, Cichociemni. Głosy żyjących (2008).
3 września 1918
Przez dwa dni odbywały się konferencje tutejszych aktywistów z Ligi Państwowości Polskiej z sympatykami. Był Kucharzewski, Dziewulski, Simon, Bukowiecki, Kamieniecki, Radziwiłowicz, Grotowski. Zapoznałem się z dwoma ostatnimi, których dotąd nie znałem. Byłem na tych konferencjach, choć nie na całych. Główne przemówienie wygłosił pierwszego dnia Kucharzewski, stając na austriacko-polskim rozwiązaniu, także Bobrzyński oświadczył, że nie ma nic do dodania. Jaworski mówił o technicznej stronie przeprowadzenia tej kwestii. Drugiego dnia mówiono o Litwie, przy czym warszawiacy, a zwłaszcza Kucharzewski, udowadniali, że Litwa (w tych rozmiarach, jak obiecują) politycznie ani materialnie nie może zastąpić Galicji. (Jan Dąbrowski)
4 września 1918
W Sanoku urodził się Antoni Żubryd, zm. 24 października 1946 w Malinówce – podoficer piechoty Wojska Polskiego, oficer Narodowych Sił Zbrojnych, dowódca oddziału partyzanckiego NSZ – „Zuch”. Zastrzelony wraz z żoną z polecenia władz UBP, pośmiertnie zrehabilitowany w 1994. Telewizja Trwam w 2016 przygotowała reportaż pt. Historia Antoniego Żubryda, w którym wystąpili: jego syn Janusz Niemiec oraz historycy Andrzej Romaniak i Krzysztof Kaczmarski.
5 września 1918
Rada Regencyjna przyjęła dymisję Jana Kantego Steczkowskiego oraz pozostałych członków jego gabinetu, polecając im dalsze prowadzenie czynności urzędowych. 22 września 1918 misję utworzenia rządu przyjął Jan Kucharzewski, otrzymując oficjalną nominację 2 października, jednak nie przystąpił on do formowania własnego gabinetu, nie brał udziału w posiedzeniach Rady Ministrów, a 9 października podał się do dymisji.
_________________________
Najważniejsze cele, któreśmy sobie na Zachodzie w swej akcji podczas wojny postawili, zostały urzeczywistnione. Zjednoczenie Polski i utworzenie państwa polskiego zostało przez sprzymierzeńców ogłoszone jako jeden z warunków pokoju. Polska już miała pozycję państwa sprzymierzonego […] Mieliśmy tym samym zapewniony udział w konferencji pokojowej jako jedno z państw sprzymierzonych. […] Osiągnięcie tej pozycji byłoby niemożliwe bez utworzenia armii polskiej na Zachodzie, a więc bez tego, co dla tej sprawy zrobiła Francja. Posiadanie armii, stojącej u boku państwa sprzymierzonych, było jedyną naszą legitymacją do tytułu państwa sprzymierzonego, a co za tym idzie – do udziału w konferencji pokojowej. Legitymacja ta była niezbędna. Dobrze, że była uznana za wystarczającą. Inaczej Polska – ze swymi legionami walczącymi po stronie państw centralnych, ze swym Królestwem listopadowym, ze swą Radą Regencyjną, z rządem warszawskim i z jego ciągle ponawianymi deklaracjami, musiałaby być przez państwa zachodnie uznana za sprzymierzeńca państw centralnych i w końcu znalazłaby się wśród zwyciężonych. (Roman Dmowski)
__________________________
W Żywcu urodził się Stanisław Wręźlewicz. Ukończył wydział lekarski Uniwersytetu w Wiedniu w 1946, trzy lata później nostryfikował dyplom na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1951uzyskał stopień doktora medycyny na Akademii Medycznej we Wrocławiu, a w 1967 został profesorem nadzwyczajnym. W latach 1948–1955 asystent II Katedry Chirurgii Uniwersytetu Wrocławskiego, a następnie Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1956 odbył studia w zakresie torakochirurgii w Szwecji, w latach 1958–1959 dokształcał się w Danii i Wielkiej Brytanii. Asystował prof. Wiktorowi Brossowi przy pierwszej w Polsce operacji na bijącym sercu. 8 września 1965 jako pierwszy w Polsce dokonał przeszczepu nerki. Członek Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego i Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgów. Opublikował ok. 150 prac w piśmiennictwie krajowym i zagranicznym. Zmarł w 1997.
___________________________
Zmarł w Moskwie Józef Lutosławski, ur. 1881 w Drozdowie k. Łomży, ziemianin, działacz polityczny Centralnego Komitetu Obywatelskiego, a także innych polskich organizacji w Rosji, podczas I wojny światowej. Był ojcem kompozytora i dyrygenta Witolda Lutosławskiego, bratem redaktora „Gazety Rolniczej” Jana Lutosławskiego, posła na Sejm II RP ks. Kazimierza Lutosławskiego, społecznika Stanisława Lutosławskiego i filozofa Wincentego Lutosławskiego. W latach 1908–1915 administrował majątkiem rodzinnym w Górnym Drozdowie. W lecie 1915 został zmuszony do opuszczenia Drozdowa, skąd udał się do Moskwy. Wsławił się wykradając wraz z bratem Marianem tajny dokument, jakim był tekst Traktatu Brzeskiego zawartego w Brześciu w grudniu 1917. Dokument przesłali do Warszawy, kardynałowi Aleksandrowi Kakowskiemu. Zostali za to aresztowani w grudniu 1917, skazani na śmierć i rozstrzelani w moskiewskim więzieniu 5 września 1918. Podczas pobytu w więzieniu napisał patriotyczną książkę Chleb i Ojczyzna. Á propos Drozdowa. Zmarł tam 2 stycznia 1939 Roman Dmowski. W dworku Lutosławskich znajduje się obecnie Muzeum Przyrody, którego jednym z popularyzatorów jest mieszkający tam od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku Henryk Gała, pisarz, poeta i działacz kulturalny.
6 września 1918
Dwudziesta piąta rocznica ślubu […] Rocznicę naszą chętnie obchodzimy na wsi i w zupełnej ciszy. Dla mnie myślą przewodnią dnia dzisiejszego jest upamiętnienie go ofiarą miłą bliźnim, uciechą wszystkich nas otaczających. Znowu umożliwia nam tę radość słodki cukier ukraiński […]. Dziś rano adiutant Rostworowski [Stanisław – St.G.] przybył z Warszawy i obudził Zdzisia o siódmej. Ważne papiery w obecnej dobie złe tylko mogą głosić wieści. Oto runęło ministerium Steczkowskiego z powodu zamierzonego votum nieufności ze strony Koła Międzypartyjnego w Radzie Stanu. Rada Stanu zostaje odroczona, co może burzę wywołać (pasywizm). Zdziś przyszedł do mnie o ósmej bardzo chmurny, stroskany. Zdziś mi ofiarował drzewko złote z wisiorkami w kryształowej doniczce z napisem, ja Zdzisiowi platynowy łańcuszek z perełkami do zegarka na wieczorne występy. O czwartej odbyło się w kościele uroczyste nabożeństwo. (Maria Lubomirska, Mała Wieś)
7 września 1918
W Wąwolnicy urodził się Stanisław Gosławski, polski rzeźbiarz. W 1946 rozpoczął naukę w krakowskiej ASP, którą kontynuował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Brał udział m.in. w realizacji rzeźby Muzyka na warszawskim MDM. Jego liczne prace znajdują się w Warszawie, Lubartowie, Kraśniku, Zamościu, Chełmie. Hrubieszowie, Włodawie, Puławach i Wąwolnicy. Realizował też prace dla hotelu Warszawa w Moskwie oraz Uniwersytetu Polonijnego w Pittsburghu. Za szczególne zasługi dla sztuki oraz pracę społeczną na rzecz środowiska artystów odznaczony m.in. Złotą Odznaką ZPAP. Zmarł w 2008 w Lublinie.
8 września 1918
W Kamionce Strumiłowej urodził się Kazimierz Zygmunt, zm. w 1970 w Gdańsku, polski inżynier, profesor nauk technicznych, wykładowca Politechniki Gdańskiej, dziekan Wydziału Mechanicznego, specjalista z dziedziny konstrukcji maszyn. W 1946 objął stanowisko starszego asystenta na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej. Po 5 latach awansował na adiunkta, a w 1954 mianowano go zastępcą profesora. W 1959 na Wydziale Mechanicznym PG uzyskał stopień doktora. W l. 1954–1956 był dziekanem Wydziału Mechanicznego. Przyczynił się do reorganizacji tego Wydziału. W l. 1955–1964 kierownik Katedry Części Maszyn, od 1965 do1970 Katedry i Zakładu Podstaw Konstrukcji Maszyn. Był autorem ponad 30 publikacji, 5 skryptów, prac konstrukcyjnych i projektowych, 10 patentów i ponad 40 niepublikowanych ekspertyz dla przemysłu.
9 września 1918
Bolszewicy unieważniają wszystkie traktaty rozbiorowe zawarte przez carską Rosję z Austrią i Prusami.
10 września 1918
Minister Spraw Zagranicznych Austro-Węgier Istvan Burián w porozumieniu z cesarzem Karolem, a wbrew Berlinowi, wydał otwartą odezwę do wszystkich narodów, by skończyć wojnę przez dyplomatyczne negocjacje, ale propozycję odrzuciły: Wielka Brytania, Francja i USA. Ententa zażądała bezwarunkowej kapitulacji, odezwa stanowiła zaskoczenie dla Niemiec […] 4 października 1918 Burián poprosił prezydenta Woodrowa Wilsona o negocjacje pokojowe na podstawie jego Czternastu Punktów; 18 października Wilson odmówił. […] 24 października 1918, Burián ustąpił ze stanowiska zdając sobie sprawę, że nie potrafi zapobiec rozpadowi Austro-Węgier. Jego następcą został hr.Gyula Andrássy młodszy.. Burián, ur. w 1851, zmarł cztery lata później. Napisał pamiętnik z czasów urzędowania opublikowany po jego śmierci.
_________________________
W Janowicach k. Kazimierza Dolnego urodziła się Ruta Czaplińska, szef Wydziału Łączności Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, więźniarka okresu stalinowskiego. Pochodziła z rodziny ziemiańskiej. Od stycznia 1942 należała do Armii Krajowej. W marcu 1945 przeniosła się do Łodzi, gdzie rozpoczęła studia w tamtejszej filii Szkoły Głównej Handlowej. Jednocześnie włączyła się do działalności antykomunistycznej. Została członkiem KG Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. 5 kwietnia 1946 aresztowało ją UB. Po 19-miesięcznym śledztwie Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał ją na karę 10 lat pozbawienia wolności. Zwolniono ją 5 kwietnia 1956. Podjęła studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Łódzkiego, które ukończyła na Uniwersytecie Wrocławskim. Pracowała w administracji Instytutu Matematycznego PAN oraz jako starszy redaktor i tłumacz w wydawnictwie Politechniki Wrocławskiej. Była wieloletnią współpracownicą prof. H. Steinhausa. W latach 1981–1985 zaangażowała się w działalność Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego we Wrocławiu. Jej dziadek (Józef Marcinowski) był ojcem chrzestnym marszałka Józefa Piłsudskiego. Zmarła w 2008 we Wrocławiu.
11 września 1918
Zakończono proces przeciw internowanym oficerom i szeregowym spod Rarańczy. Sąd degraduje oficerów i wysyła ich na front włoski.
13 września 1918
W Saint-Petersburgu urodziła się Jadwiga Jurkszus-Tomaszewska Na początku 1940 przedostała się do Warszawy, gdzie pracowała w Radzie Głównej Opiekuńczej. Równocześnie studiowała na tajnych kompletach UW dziennikarstwo, współpracowała z konspiracyjną prasą oraz była łączniczką Armii Krajowej. Po upadku powstania warszawskiego została uwięziona w obozie jenieckim. Po zakończeniu działań wojennych pozostała na emigracji, zamieszkała w Belgii, gdzie ukończyła studia dziennikarskie i prowadziła działalność naukową. W 1949 wyjechała do Kanady, pracowała tam jako wykładowca literatury polskiej. W 1951 na Uniwersytecie Montrealskim obroniła pracę doktorską. Przeniosła się do Toronto, gdzie przez dwadzieścia pięć lat pracowała w Ministerstwie Imigracji i Zatrudnienia. W latach 60-tych XX-wieku redagowała pierwsze w Kanadzie polskie pismo literackie „Prąd”, od 1961 do 1964 była redaktorem dodatku literackiego do „Głosu Polskiego”. Publikowała na łamach „Kultury”, „Orła Białego”, „Wiadomości”, „Oficyny Poetów” i w „Tygodniku Polskim”. Jest autorką kilku książek. Zmarła w 1996 w Toronto.
14 września 1918
Austria wystąpiła na własną rękę z propozycją pokoju, zapraszając państwa koalicji do poufnej, nie obowiązującej wymiany zdań w jakiejś neutralnej miejscowości. Stany Zjednoczone odpowiedziały odmownie, wskazując, iż już kilkakrotnie podały swoje warunki pokoju.
________________________
Tego samego dnia urodzili się: Stanisław Frenkiel (polski malarz tworzący od 1948 w Londynie, zm. w 2001); Krystyna Dobrowolska (reżyser, scenarzysta, pisarka, zm. w 2001 w Warszawie); Stanisław Igar (polski aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog, zm. w 1987 w Krakowie); Kazimierz Iwiński (polski aktor teatralny i filmowy, zm. w 2012 w Łodzi); Andrzej Kruczyński (polski aktor filmowy i teatralny, wykładowca w krakowskiej PWST, zm. w 2008 w Krakowie).
