TUSZYŃSKA Agata

0
351

Agata TUSZYŃSKA

Pisarka, poetka i reportażystka. Córka Bogdana Tuszyńskiego, reportera i historyka sportu, i Haliny Przedborskiej, dziennikarki. Historyk teatru, wyższe studia ukończyła na wydziale Wiedzy o Teatrze PWST w Warszawie, doktorat z nauk humanistycznych otrzymała w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. W latach 1987-1992 pracowała jako adiunkt w Instytucie Badań Literackich. W latach 1996-1998 wykładała w Centrum Dziennikarstwa w Warszawie, a od 2001 wykłada sztukę reportażu i wywiadu literackiego na Uniwersytecie Warszawskim.

Karierę literacką zaczynała w periodykach kulturalnych jako autorka tekstów o teatrze, łącząc to z zainteresowaniem biografistyką i reportażem literackim. Debiutowała w roku 1990 biografią findesieclowej aktorki warszawskiej, Marii Wisnowskiej, zastrzelonej w niewyjaśnionych okolicznościach przez jej kochanka, rosyjskiego oficera. W tym samym roku wydała w Instytucie Literackim w Paryżu książkę “Rosjanie w Warszawie”, opisującą życie i kulturę zniewolonej stolicy w latach zaboru rosyjskiego. Recenzent “Tygodnika Powszechnego” zauważył, że książka ukazuje “jedną z twarzy Warszawy czasów Bolesława Prusa, której daremnie by szukać na kartach „Lalki””.

Materiały do biografii noblisty Isaaca Bashevisa Singera, urodzonego w Polsce i tworzącego w jidysz, Tuszyńska zbierała w Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Francji i na polskiej prowincji, odkopując pokłady pamięci o zmarłych i nieobecnych. Książka “Singer. Pejzaże pamięci”, wydana w 1994 i wielokrotnie wznawiana w Polsce, ukazała się również w USA i we Francji. Krytyk “The Boston Globe” nazwał szczególną technikę narracyjną Tuszyńskiej, integrującą wypowiedzi wielu rozmówców, “fascynującą tkaniną głosów”; “The New York Times” pisał o autorce “przywracającej do życia umarłe światy”; londyński “Times” nazwał książkę “pomnikiem nagrobnym życia, które przeminęło”.

Tuszyńska kontynuowała swoje zainteresowania odchodzącym światem polskich Żydów w tomie reportaży izraelskich „Kilka portretów z Polską w tle”, wydanym również w przekładzie francuskim. Pochodzące z tego zbioru opowiadanie „Chłopiec na fotografii”, zaadaptowano na scenę, wystawiano we Francji, Szwajcarii i we Włoszech. „Dziesięć szkiców wielkiej delikatności, pomiędzy pisarstwem i poezją” – pisał o książce francuski krytyk.

„Wyznania gorszycielki” – wspomnienia Ireny Krzywickiej, pisarki i feministki, autorki „Wiadomości Literackich” i wieloletniej przyjaciółki Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Agata Tuszyńska spisywała w podparyskiej miejscowości, gdzie Krzywicka mieszkała od połowy lat 60. Tuszyńska powróciła do historii Krzywickiej po jej śmierci, łącząc elementy biografii opowiadanej z klasyczną narracją literatury faktu w książce „Długie życie gorszycielki”. Na kanwie losów pisarki Tuszyńska opisała dylematy i wybory charakterystyczne dla znacznej części inteligencji polskiej w latach powojennych, a krytyk „Rzeczpospolitej” nazwał książkę wybitną, wyjątkową i wstrząsającą.

Tuszyńska jest autorką monografii „Gwiazdy i gwizdy”, traktującej o obyczajach i kulturze polskiej publiczności teatralnej na przestrzeni wieków. We współpracy z profesorem Hilarym Koprowskim, wybitnym polskim naukowcem zamieszkałym w USA i współodkrywcą szczepionki przeciw polio, napisała również jego biografię zatytułowaną „Wygrać każdy dzień”.

Równolegle z biografistyką i reportażem, Agata Tuszyńska uprawia twórczość poetycką. Jest autorką sześciu zbiorów poezji, z których najnowszy, zatytułowany „Miejsce przy oknie” ukaże się wiosną 2003 nakładem wydawnictwa „Świat literacki”. Jej wiersze publikowano w przekładach angielskim, francuskim, hebrajskim, hiszpańskim i rosyjskim.

Najnowszym projektem literackim Agaty Tuszyńskiej jest książka o jej korzeniach rodzinnych, przygotowywana dla nowojorskiego domu wydawniczego Alfred A. Knopf.

Współpracuje z paryską „Kulturą”, „Zeszytami Historycznymi”, „Zeszytami Literackimi”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Kresami” i „Odrą”.

Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, PEN-Clubu i ZAiKS-u. Stypendystka Uniwersytetu Columbia, Fundacji Fulbrighta, MacDowell, Ledig-Rowohlt, Kościuszkowskiej, Instytutu Yad Vashem i American Jewish Archives. Laureatka nagrody PEN-Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reportażu i literatury faktu.

KSIĄŻKI:

  • Wisnowska 1990
  • Rosjanie w Warszawie 1990
  • I znowu list, wiersze 1990
  • Wyznania gorszycielki 1992
  • Kilka portretów z Polską w tle 1993
  • Zamieszkałam w ucieczce, wiersze 1993
  • Singer. Pejzaże pamięci 1994
  • Wygrać każdy dzień 1996
  • Adresat nieznany, wiersze 1997
  • Długie życie gorszycielki 1999
  • Na cudzych brzegach, wiersze 2001
  • Łęczyca, wiersze 2001
  • Gwiazdy i gwizdy 2002
  • Miejsce przy oknie, wiersze 2003
  • Narzeczona Schulza, 2015
  • Jamnikarium, 2016

STRONA AUTORSKA:

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Proszę wprowadź nazwisko