Nagrody Literackie za rok 2013, przyznane przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie

0
107

Jury w składzie: przewodniczący Andrzej Krzeczunowicz – prezes ZPPnO w Londynie, dr Nina Taylor-Terlecka – Oxford, dr Aleksandra Ziółtkowska-Boehm i ks. prof., dr Janusz Ihnatowicz – USA oraz dr Beata Dorosz – Warszawa, IBL PAN) przyznało doroczne nagrody literackie ZPPnO rok 2013.

 

Nagrodę główną za całokształt twórczości otrzymał prof. dr Jerzy R. Krzyżanowski (USA).

Urodzony w 1922 r. w Lublinie, uczestnik II wojny światowej w Szarych Szeregach i Armii Krajowej, więzień NKWD; po studiach na Uniwersytecie Warszawskim od 1959 mieszkający w Stanach Zjednoczonych; wykładowca na University of California, następnie na uniwersytetach w Michigan, Colorado, Kansas i Ohio. Łączy pracę naukową w dziedzinie literatury polskiej i literatury porównawczej z twórczością literacką; obok tomów studiów i rozpraw (np. A Modern Polish Reader, 1972, Legenda Somosierry i inne prace krytyczne, 1987) napisał cykl powieściowy (Diana, 1986, Banff, 1988, Ariadna, 1998) oraz kilka innych powieściowy i tomów opowiadań; osobny nurt twórczości stanowi literatura dotycząca II wojny światowej (m.in. Generał. Opowieść o Leopoldzie Okulickim, 1980, U Szarugi, 2004, oraz międzynarodowa antologia Katyń w literaturze, 1995). Zainteresowania badawcze dzieli między literaturę polską i amerykańską jako autor, wydanej po polsku biografii Ernesta Hemingwaya (1963) i wydanej po angielsku biografii Władysława St. Reymonta (1972); perspektywę jego badań najlepiej oddaje tytuł ostatniego tomu szkiców historycznych i literackich Widziane z Ameryki (2009). Czynnie zaangażowany w działalność w kręgach polonijnych (w 1976-87 przewodniczący Association for the Advancement of Polish Studies, w 1977-80 przewodniczący Komitetu Planowania Północnoamerykańskiego Studium Spraw Polskich, w 1983-89 członek zarządu Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce, od 1991 członek Komitetu Archiwum Wschodniego w USA), ponadto członek wielu stowarzyszeń i towarzystw naukowych w Polsce, Europie i Stanach Zjednoczonych

 

Nagrodę im. Włady Majewskiej w kategorii za najlepszą książkę roku 2012 dla pisarza polskiego mieszkającego poza krajem otrzymał Wojciech Karpiński (Francja) za książkę Twarze (Warszawa; Zeszyty Literackie).

Książka, określana przez samego autora (jak i przez wydawcę) jako ,,autobiografia duchowa” przynosi szkice i eseje poświęcone „ludziom, książkom, obrazom, pejzażom”, które wpłynęły na jego sposób patrzenia na świat, przeżywania i interpretowania literatury i sztuki jako „sposobu porozumiewania się ze światem i odkrywania samego siebie”. Pamiętając o nauczycielach i mistrzach, którzy ukształtowali jego intelektualną osobowość, autor przywołuje duchową tradycję, z której się wywodzi. Kreśląc portrety m.in. Giedroycia, Czapskiego, Stempowskiego, Miłosza, Hertza, Herberta, Mycielskiego, opowiada też własną „prywatną historię wolności”, którą odnalazł w kontaktach z tymi wybitnymi osobowościami, wbrew reżimowemu zniewoleniu w PRL, i która pozwoliła mu odnaleźć się intelektualnie także na emigracji w 1982 r. Książka nawiązuje do wcześniejszych tomów Autora (m. in. Herb wygnania, 1989, czy Książki zbójeckie,2009), ale jest chyba najpełniejszą rekapitulacją podjętych tam tematów i problemów.

 

Nagrodę dla obcokrajowca za upowszechnianie kultury i literatury polskiej przyznano dr Charlesowi S. Kraszewskiemu (USA).

Laureat to szczycący się polsko-czeskimi korzeniami profesor-slawista, tłumacz na język angielski literatury polskiej, czeskiej, słowackiej, łaciny i greki. Przetłumaczył na angielski Dziady, część III Mickiewicza; Nieboską komedię Krasińskiego, Odprawę posłów greckich Kochanowskiego. Tłumaczył i publikował krytyczno-literackie teksty poświęcone m.in. Herbertowi, Gombrowiczowi, Miłoszowi, Barańczakowi, Witkiewiczowi, Wyspiańskiemu, Kochanowskiemu, Mickiewiczowi i Krasińskiemu. Jest autorem książki Polish 100. Polish Culture and Civilization, która została wyróżniona w Chicago przez National University Continuing Education Association. Wieloletni redaktor wydawnictwa PIASA i kwartalnika „The Polish Review”, prestiżowego pisma adresowanego do amerykańskiego świata naukowego zainteresowanego Polską i szeroko rozumianymi problemami polskimi w różnych dziedzinach nauki i życia społeczno-kulturalnego.

.

Nagroda za najlepsze opracowanie naukowe roku 2012 dotyczące kultury i literatury na emigracji przyznano Oskarowi Stanisławowi Czarnikowi (Polska) za monografię W drodze do utraconej Itaki. Prasa, książki i czytelnictwo na szlaku Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (1940-1942) oraz Armii Polskiej na Wschodzie i 2. Korpusu (1941-1946) (Warszawa, Biblioteka Narodowa)

Książka przedstawiaja działalność instytucji cywilnych i wojskowych na wschodnich szlakach wychodźstwa oraz we Włoszech w okresie II wojny światowej i pierwszych latach po jej zakończeniu. Stanowi rezultat wielu lat badań, opartych na szeroko zakrojonych kwerendach i poszukiwaniach materiałów często bardzo trudno dostępnych, wręcz ulotnych i unikatowych. Ocala dla badań w wielu dziedzinach – historii, literaturoznawstwa, socjologii – szereg zjawisk niezwykle ważnych dla kultury czasu wojny i tuż powojennego. Literatura przedmiotu jest w tej dziedzinie bardzo skromna (poza tomami wspomnień z tego wychodźczego i żołnierskiego szlaku), a na tym tle książka prof. dr hab. Oskara Stanisława Czarnika ma charakter prawdziwie pionierski i stanowi nieocenione kompendium wiedzy.

 

Spotkanie z laureatami oraz wręczenie nagród odbędzie się w Londynie 1 marca 2014 w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym w Londynie.

 

Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie istnieje od 1946 r. to stowarzyszenie, którego członkami są pisarze mieszkający poza Polską lub mieszkając w Polsce i prowadzący działalność twórczą związaną z emigracją. Pisarzami w rozumieniu Statutu ZPPnO są szeroko rozumiani ludzie pióra działający w różnych mediach: prozaicy, poeci, eseiści, dramatopisarze, krytycy i estetycy literatury, tłumacze literatury pięknej i dokumentalnej oraz twórcy literatury dokumentalnej.

                                                                                                                                  

Związek prowadzi także ożywioną działalność przeznaczoną dla szerokiej publiczności, organizując spotkania z ludźmi pióra bez względu na ich miejsce zamieszkania, promocje książek, spotkania publiczne, w tym regularne czytanie poezji wybitnych polskich poetów (Popołudnia z poezją) oraz raz na cztery miesiące Salon Literacki. Od 1951 r. ZPPnO przyznaje doroczne Nagrody Literackie, których laureatami byli m.in. Czesław Miłosz, Sławomir Mrożek, prof. Anna Cięciała.

 

ZPPnO wydaje od 1976 r. półrocznik „Pamiętnik Literacki”.

 

Przy ZPPnO istnieje koło młodych twórców KaMPe, które prowadzi warsztaty literackie, a także spotkania z publicznością, w ramach których prezentowana jest twórczość początkujących poetów i muzyków.

 

Strona internetowa: ZPPnO.org


Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Proszę wprowadź nazwisko