Władysław Panasiuk
Od poloneza do Mazurka
Był jednym z nas i nieważne czy urodził się 22 lutego czy 1 marca, swoje krótkie życie wykorzystał do głębi. Podobny Juliuszowi Słowackiemu powiedział to, co miał do powiedzenia i odszedł, ale nam pozostawił nie tylko swoje serce w Polsce. Po dwustu latach naród potrafi zapomnieć wojny, nieszczęścia jakie targały Ojczyzną, ale nie może zapomnieć piękna, które wciąż żyje. Ono błąka się po zielonych łąkach Mazowsza, gra na fortepianie stojącym w komnatach dworku Żelazowej Woli. Nie będę opisywał życiorysu, to już zrobili inni przede mną.
Geniusz muzyczny Fryderyk Chopin stworzył nowy nurt, niebotyczny zapis nut, w którym dominuje piękno i uroda polskości. Pisane szeroką frazą nuty pozwalają zagłębić się w duchu muzyki, jakiej nigdy nie słyszał świat. Rozlała się po wszystkich kontynentach pieszcząc uszy Niemca, Amerykanina i Australijczyka. Powstawała nad Wisłą czy Sekwaną, a nurt tych rzek roznosił ją na falach po wszystkich kontynentach. Jego etiudy powstałe z fascynacji skrzypka Paganiniego, koncertującego wtedy w Warszawie są arcydziełem fortepianowym. Chopin uwielbiał wielkich kompozytorów i darzył szacunkiem geniusz Bacha, Mozarta, Beethovena i Haendla, choć jego sztuka wywodziła się z korzeni polskich tradycji muzycznych. Nie stronił od muzyki europejskiej i tak powstały: Bolero, Barkarola i Tarantela. Chopin tworzył muzykę przepełnioną duchem, taką, która wkradała się bezpośrednio do serca człowieka, zawładnęła jego umysłem. Nie ma na świecie człowieka, który byłby obojętny na Chopinowską muzykę. Kiedy się jej słucha, oczy stają się łzawe i serce mięknie. Nostalgia płynąca z klawiatury wzrusza szczególnie ludzi przebywających z dala od Ojczyzny, ta niezwykła muzyka uderza do głów niczym francuskie wino. Paryż był bowiem źródłem wielu inspiracji muzycznych artysty. Było to centrum światowej kultury, której to walory umiał doskonale wykorzystać kompozytor. Muzyka nie zna granic, szczególnie ta Chopinowska, przedostaje się jak szyfr do ucha każdego śmiertelnika. Tylko ona nie rozróżnia podziałów; słuchają ją możni i żebracy na ulicach wielkich i maleńkich miast rozsianych po całym globie. Ona potrafi dotrzeć na morza i oceany, do najciemniejszych zakątków na ziemi, to między innymi tacy ludzie jak Fryderyk Chopin rozsławili nasz niewielki kraj. Muzyka stanęła ponad podziałami, nawet grubiańscy politycy mruczą pod nosem genialne takty pozostawione w prezencie przez artystę. Do geniusza nie każdemu blisko, ale wszyscy chcemy podziwiać piękno i niebiański urok szybujących dźwięków. Muzyka to coś więcej niż poezja, to utwory wznoszone wiatrem w czystym śpiewnym tonie, których chce słuchać sam Bóg.
W obecnych czasach, kiedy wielu uważa się za artystów należy częściej przybliżać sylwetki wielkich ludzi, by uświadomić dzisiaj żyjącym, co oznacza prawdziwy artysta.
Fryderyk Chopin żył w centrum kultury, odwiedzał systematycznie teatry i opery, kultura i sztuka nie była zatem mu obca. Mimo słabego zdrowia podróżował wiedząc, że podróże kształcą, nikt nie jest tak mądry, by korzystać tylko ze swoich zmysłów. Człowiek najwięcej uczy się od ludzi mądrzejszych od siebie, z książek czerpie wiedzę, rozszerza intelekt. Ale o tym wiedzą tylko wielcy, oni nie boją się korzystać z dostępnej człowiekowi wiedzy. Nie bez kozery zaczerpnąłem tego tematu, Chopin uczęszczał na wykłady Adama Mickiewicza w College de France w roku 1940. Zbierał te małe kropelki wiedzy, by je później wylać w kształcie muzyki, stworzyć własny nurt, rozkołysane morze wszystkich wątpliwości.
Nawet William Szekspir stworzył Hamleta na podstawie (innych mądrości) zamysłu Saxo Gramnaticusa. Historia jest po to, by z niej korzystać i ją podziwiać.
Muzyka potrafi mówić pięknym językiem, szlachetną wizją rozwiewającą smutną myśl i dodającą radość sercu. Barwa dźwięku niczym skrzydła motyla delikatnym ruchem pieszczą zmysł zagonionego człowieka i łagodzą ból zadany twardą ręką XXI wieku. Zadajemy sobie pytanie; dlaczego niektórzy wielcy żyją tak krótko? Może dlatego, że zaczęli zbyt szybko tworzyć (Chopin rozpoczął naukę gry na fortepianie mając lat 6, wcześniej uczyła go matka) i dali z siebie wszystko, co ma wystarczyć innym na wieki. Kto wie!
Nie ważne jak długo żyjesz, ważne jak żyjesz i co pozostawiasz potomnym, czy twoja mądrość odeszła wraz z tobą, czy wzlata jak Chopinowska muzyka. Może rozsiadła się na klawisze fortepianu i roznosi ją echo w najdalsze strony świata?
Dwa stulecia od narodzin geniusza upoważnia nas do obchodów roku Chopinowskiego.
Nie żałujemy czasu, by rozwodzić się nad politykami, którzy pozostawili po sobie bałagan, wiele niejasności i pytań, czy byli bohaterami, czy zdrajcami. Dlaczego nie możemy wspominać ludzi o czystym sercu i barwnych, aczkolwiek krótkich życiorysach. Cóż można pisać o geniuszu, jego życiorysem są utwory mówiące nie tylko o jego życiu, ale również o śmierci, do której napisał preludium. Wielkość człowieka zawarta jest w jego duszy, mądrość w ustach, a takt w codzienności. Serce Fryderyka Chopina sprawiedliwie spoczęło w kościele Świętego Krzyża w stolicy. Choć był za granicami, całe 39 letnie życie poświęcił Polsce, którą nade wszystko ukochał i obdarował Ją muzyką zadziwiającą cały świat. Nam pozostawił dobre imię i dużo zapisów na życiowej pięciolinii. Kiedy dzisiaj przysłania nasz kraj ciemna planeta, mamy dość światła, które pozostawił nam Fryderyk Chopin. Jego muzyka płynie wraz z Wisłą, a syreny warszawskie nucą osławione mazurki. Kiedy zbraknie nam światła powracajmy myślą do warszawskiej świątyni, by posłuchać serca, które już dwieście lat nam bije. Z niego wydobywają się nuty, z których możemy czytać naszą historię radosną i smutną. W tym sercu jest cząstka każdego z nas, bo każdy geniusz pozostawia w nim wiele miejsca dla rodaków. Nasz fortepian, przy którym pozwolił nam zasiąść Bóg, będzie wydobywał dźwięki, które płynęły przez serce geniusza, stąd powinny być czyste i zrozumiałe.
Geniusz napisał nuty, a nam pozostawił ich odczytanie.
Władysław Panasiuk
