Józef Murzyn
(ur. w 1960 r. w Wiśniowej, województwo Małopolskie) – absolwent Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu. W latach 1982 – 1987 studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. Stefana Borzęckiego. Od 1986 roku pracownik naukowo-dydaktyczny ASP w Krakowie. Obecnie profesor krakowskiej ASP, Dziekan Wydziału Rzeźby. Uprawia rzeźbę i malarstwo. Aktywnie uczestniczy w życiu artystycznym regionu i kraju. Brał udział w kilkudziesięciu prezentacjach zbiorowych w kraju i za granicą ( m.in. Warszawa, Kraków, Ronneby, Kijów, Norymberga, Berlin). Jest autorem dwudziestu wystaw indywidualnych. Prace w zbiorach prywatnych w Polsce, Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii.
Wybrane wystawy indywidualne:
– Rzeźba i malarstwo, Galeria ZAR Kraków, (1991)
– Rzeźba, Pałac Tarnowskich, Kraków, (1993)
– Rzeźba i malarstwo, Muzeum Historyczne Kraków, (1996)
– Rzeźba, Galeria WIELOPOLE 1, Kraków, (1998)
– Rzeźba, Galeria Pro Arte, Oświęcim, (1998)
– Wystawa rzeźby “OBIEKTY”, Centrum Sztuki Solvay, Kraków, (2003)
– Rzeźba, BWA, Krynica, (2003)
– Rzeźba, BWA, Olkusz, (2003)
– Rzeźba, BWA Miechów, (2003)
– Rzeźba i malarstwo, Zamek Książ, (2005)
– Rzeźba i malarstwo, BWA, Wałbrzych, (2005)
– Rzeźba i malarstwo, Dzierżoniów, (2005)
– Rzeźba i malarstwo, Galeria Labirynt, Kraków, (2006)
– Rzeźba, Galeria Sztuki Współczesnej, Myślenice, (2007)
– Rzeźba, Galeria KRYPTA U PIJARÓW, Kraków, (2008)
– Rzeźba, Galeria ZSP, Rzeszów, (2008)
– Rzeźba, Galeria Centrum, NCK Kraków, (2010)
W twórczości Józefa Murzyna dostrzegalna jest wyraźna gra z formą i kolorem. Artysta dąży do poszukiwania formy, mogącej jak najlepiej oddać stan psychiczny danego momentu, czy też fascynacji chwilą. Poszukiwania form – układów i struktur rzeźbiarskich odbywa się w ścisłym powiązaniu rzeźby z malarstwem, z naturą, a także z otaczającą rzeczywistością i … sztucznością sal wystawowych. Dla Józefa Murzyna forma jest budowana także przez to, co jest niewidoczne – przez powietrze, przestrzeń, a z drugiej strony takim elementem budującym staje się subtelny kolor, będący dopełnieniem artystycznych przeżyć i poszukiwań. Odnosi się wrażenie, że dla artysty rzeźby stają się autentyczna radością już przez sam fakt, iż dzięki procesowi twórczemu ma możliwość przekazywania tego, czym został obdarzony – wrażliwością, uporem poszukiwań, zdolnością kreowania skojarzeń.
Można zaryzykować stwierdzenie, że dla artysty twórcze budowanie rzeźb – układów rzeźbiarskich jest swoistą grą, połączoną z odważnym dialogiem, odkrywającym nowe pokłady możliwości percepcyjnych. Jest to zarazem bardzo świadoma, twórcza fascynacja samym procesem odszukiwania rzeź dookoła siebie i w samym sobie.
Dla Józefa Murzyna rzeźba stała się obiektem, cząstką materii wykreowanej, uformowanej przez myśli i ręce artysty. W swoich rzeźbiarskich kompozycjach – układach stara się wykorzystać zarówno zróżnicowanie fakturalne materiałów, z których powstają jego dzieła, jak i barwne podkreślenia, co sprawia, że są to rzeźby prowokujące wrażliwość i przyzwyczajenia estetyczne odbiorów. Rzeźby Józefa Murzyna stają się tylko pozornie abstrakcyjnymi znakami, śladami ulotnej myśli, chwilowego wrażenia. W jego twórczości czytelne są aluzje do religijnej, biblijnej tematyki, jak i do codzienności. Jego budowanie rzeźbiarskich struktur staje się ważnym elementem wysublimowanej gry z przestrzenią, do której zostają wstawieni, dopuszczeni przypadkowi gracze – zwiedzający.
Józef Murzyn tworzący najczęściej w drzewie jest mistrzem imitacji. Potrafi wytworzyć złudzenie, że przedstawiane elementy – wykonane co prawda w drewnie – doskonale imitują strukturę innych materiałów – metalu, skóry, połyskliwego kamienia, szkła, a nawet światła i ognia.
Artysta jest przekonany, iż jego „rzeźbienie jest też swego rodzaju dialogiem z drewnem, cierpliwym „dopytywaniem się”, odgadywaniem jego poetyki, ostrożnym badaniem granic jego „wytrzymałości” na nieuniknione w procesie rzeźbienia naruszenia jego strukturalnej spójności. Budując swoje kompozycje nie usiłuję „zmusić” drewna do uległości, narzucając mu pomyślany kształt”.
Józef Murzyn, będący także cenionym pedagogiem, mistrzem przekazującym tajniki rzeźby adeptom sztuki, bardzo chętnie komentuje swoje twórcze zmagania ze światem realnym i mistycznym, zmierzającym do wykreowania obiektów, będących artystycznymi metaforami: „Obiekty, które tworzę, nie są ani przedstawiające, ani abstrakcyjne w popularnym znaczeniu tych pojęć. Są zarazem nierzeczywiste i realne. Nierzeczywiste, bo nie są obrazami bezpośredniej, bieżącej rzeczywistości. Realne, bo tkwią swoim rodowodem w utajnionej a dotkliwie odczuwalnej realności jaźni. Materialność i przestrzenność to obiektywnie konieczne cechy, czyniące z nich medium ułatwiające rozumienie i odczuwanie niesionego przez nie strumienia znaczeń”.
Sztuka Józefa Murzyna może być dla widza prawdziwą artystyczną przygodą, podczas której otwierają się przed nim nowe, być może utajnione, przytłumione pokłady mistycznych, metafizycznych przeżyć. Jego obiekty są bardzo wyraziste i rozpoznawalne i na pewno nikt nie jest w stanie przejść obok nich bez sobie tylko wiadomych odkryć, olśnień, a także swoistego zagubienia i bezsilności.
Zbigniew T. Szmurło